վազել
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [vɑˈzɛl]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ վա•զել
Ստուգաբանություն
խմբագրելԲայ
- արագ ընթացքով գնալ, վազքով գնալ, վազ տալ ◆ Սըգավոր կանայք նըրա ետևից Հարայ կանչելով ձորը վազեցին: Հովհաննես Թումանյան
- արագընթաց շարժվել՝ ընթանալ, սուրալ, սլանալ ◆ Տրամվայներն ու տրոլեյբուսներն ամբողջ օրը վազում են փողոցներով։ (Ազատ Վշտունի) ◆ Մարդ աստուծո, շոգեկառքի պես կըվազես: Հակոբ Պարոնյան
- արագորեն անցնել ◆ Ամիսներն ու տարիները վազում են միմյանց հետևից։
- հոսել ◆ Վտակն վազեց կարկաչելով։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Ոլորվելով սարի տակից Գետը վազում էր պղտոր։ Հովհաննես Թումանյան
- ծորալ, թափվել ◆ Քրտինքս վազում (է) ճակատից ներքև։ Հովհաննես Թումանյան
- շտապով՝ շուտափույթ գնալ մի տեղ՝ մեկի մոտ՝ մի բանի հետևից և այլն ◆ Մի վազի՛ր դեկանատ ու ցուցակը բեր։
- շտապել, աճապարել ◆ Մի՛ վազիր, երամիդ շուտով կհասնիս, կռունկ։ (Ժողովրդական երգ)
- (փխբ․) այս ու այն կողմ շարժվել՝ անցնել ◆ Աչքերիս առջև մժեղների պես կետեր են վազում:
- (փխբ․) ձգտել, մի բանի հետամուտ լինել ◆ Մենք խաղաղության ենք վազում, պարսիկը՝ կռվի։ Դերենիկ Դեմիրճյան
- (փխբ․) բխել, դուրս գալով տարածվել ◆ Մեղր ու կաթ կը վազեր բերնեն։ (Գրիգոր Զոհրապ)
- մարմնով որևէ գրգիռ՝ զգացում անցնել ◆ Ուրախության սարսուռ մը վազեց իր մորթին վրա։ (Գրիգոր Զոհրապ)
- (փխբ․) ցայտուն կերպով դրսևորվել, որևէ բանի ցայտուն արտահայտություն ունենալ, վրայից թափվել ◆ Քիպարությունը վրայեն կը վազե կոր։ Հակոբ Պարոնյան
- (փխբ․) ձգվել, տարածվել ◆ Ոլորապտույտ ճանապարհը վազում, կորչում է լեռան ստորոտում։
- (փխբ․) ձգտել, միտել ◆ Բերանը նույնիսկ անգիտակցաբար վազում է միօրինակ ձևերի։ (Հրաչյա Աճառյան)
Հոմանիշներ
խմբագրել- ընթանալ, արշավել, սլանալ, սուրալ, խոյանալ, խուժել, տոովեւ (բրբ․)
- տողվել, տողկել, հետևից ընկնել, վաղ տալ
- հոսել, ծորել, երթալ, կաթել, մզել (ջուրը)
- սորել (աչքի ջուրը)
- մրցել, զուգընթանալ
- խնդկել (բրբ․), իյնդկի տալ
- տե՛ս վազվզել
Արտահայտություններ
խմբագրել- բերանի ջուրը վազել
- ախորժալի կերակուր տեսնելիս կամ հոտն առնելիս ախորժակը գրգռվել, բերանի ջուրը գնալ ◆ Խորհրդականը տեսնում է հիանալի ձուկն ու խորովուն-բերանի ջուրը վազում է: Հովհաննես Թումանյան
- սաստիկ փափագել մի բանի
- դեմ վազել - ընդառաջ գնալ ◆ - Իշխա՜նը, իշխա՜նը, - ուրախացան օրիորդները և դեմ վազեցին դիմավորելու Զոհրակին։ Դերենիկ Դեմիրճյան
- վրա վազել - հարձակվել ◆ Թաղի շները հաչոցով վրա վազեցին: Հովհաննես Թումանյան
- վազող վազողի է - բոլորը վազում են, խուճապահար փախչում են ◆ Իրարանցումը մեծանում էր փողոցում, վազող-վազողի էր:
| Բաղադրյալ բառեր | |
Խոնարհում
խմբագրել| Խոնարհում | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։