ցորեն

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [t͡sʰɔˈɾɛn]

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ ցո•րեն 

Ստուգաբանություն

Ծագումն անհայտ է։ Պարզ չէ, թե կապ ունի արդյոք հնդեվրոպական *k՛er- «աճել, սնել» արմատի հետ։

Գոյական

1. հացազգիների ընտանիքին պատկանող հացատիկային բույս ◆ (Թռչունները) փչացնում են մեր ցորենի հասկերը։ (Ղազարոս Աղայան)
2. այդ բույսի հատիկը, որ աղալով՝ ալյուրի վերածելով գործածում են հաց և զանազան խմորեղեն թխելու համար ◆ Աղորիքները վետվետում էին ու պարում, ցորենը փոշիանում էր։ Դերենիկ Դեմիրճյան
3. (խոհր․) սննդի հիմնական բաղադրամաս, պատրաստում են զանազան մթերքներ /հաց, հացաբուլկեղեն, ձավարեղեն, խմիչքներ և այլն/
4. ցորենի արտ՝ ցանք
5. (փխբ․) հաց

Ածական

1. ցորենի հատիկներից կամ դրանց ալյուրից պատրաստված ◆ Ցորեն հաց, ցորեն ճաշ։
2. (փխբ․) ցորենի գույն ունեցող ու ցորենի պես տռուզ՝ առույգ ◆ Ցորեն երես։

Հոմանիշներ

1. (բսբ․) հացահատիկ, ցորյան (հին) (բնստ․), (գվռ․)՝ խորբալ, խորբար
2. ցորենահատ, ցորենահատիկ, ցորենհատ, ցորնահատիկ, մուրկ (հնց․)
3. ցորենարտ, ցորենտեղ, ցորնատեղ
4. տե՛ս հաց

Արտահայտություններ

1. ցորեն է թե՞ գարի (խսկց․) - նորածինը տղա՞ է, թե՞ աղջիկ
2. ցորեն հաց որ չունես, ցորեն լեզու՞ էլ չունես (խսկց․) - եթե չքավոր ես (չես կարող հյուրասիրել), գոնե քաղցր լեզու ունեցիր
3. ցորեն չեմ կերել, արտի կողքից անցել եմ (խսկց․) - ուսում չեմ առել, բայց քիչ թե շատ հասկացողություն ունեմ
4. վերի արտի ցորե՞նն ես (խսկց․) - ինչու՞ պետք է քեզ բացառիկ արտոնություն տալ, ինչ որ մենք ենք, այն էլ դու
5. տարեկան ցորեն - հաճար

Ի արտաքին հոլովում
	Եզակի թիվ	Հոգնակի թիվ
Ուղղ.	ցորեն(ը)	ցորեններ(ը)
Սեռ.	ցորենի	ցորենների
Տր.	ցորենի(ն)	ցորենների(ն)
Հայց.	ցորեն(ը)	ցորեններ(ը)
Բաց.	ցորենից	ցորեններից
Գործ.	ցորենով	ցորեններով
Ներգ.	ցորենում	ցորեններում

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ wheat, wheat grain, grain, wheat field, (metaphorical) bread գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ пшеница (ru) ‎(pšenica), хлеб (ru) ‎(xleb), пшеничный (ru) ‎(pšeničnyj) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝ blé, froment

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Սերգեյ Ավագյան, Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան, Երևան, «ԴԱԼԼ», 2009 — 240 էջ։
• Մ․Խ․ Պողոսյան, Ֆրանսերեն-հայերեն ագրոէկոլոգիական և անտառագիտական տերմինների համառոտ բառարան (ՀԳԱ), Երևան, 2005 — 144 էջ։