լուր

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [luɾ]

Դասական ուղղագրութեամբ՝ լուր

վանկեր՝ լուր 

լուր1

Ստուգաբնություն

Բնիկ հնդեվրոպական՝ *k՛luro-` *k՛leu- «լսել» արմատից, որտեղից նաև լու, լսել, լուռ։

Գոյական

1. հաղորդում մեկի կամ մի բանի մասին, տեղեկություն
2. խոսք ու զրույց, խոսակցություն, ոչ պաշտոնական կամ չստուգված տեղեկություն
3. (հնց․) լսողություն, լսելը
4. (փխբ․) ծանոթություն, իմացություն, տեղեկություն

Արտահայտություններ

1. լուր առնել - տեղեկություն իմանալ, տեղեկանալ ◆ Մի օր լուր է առնում, թե բա՝ երեխեդ հիվանդ է։ Հովհաննես Թումանյան
2. լուր բերել - որևէ մեկի համար հաղորդելու տեղեկություն ունենալ ◆ Ես քեզ բերի բարի լուր: (Վահան Տերյան)
3. լուր գալ - տեղեկություն ստացվել, տեղեկություն բերվել ◆ Լուր եկավ, թե հարևան գյուղում էլ է կով սատկել։ (Ակսել Բակունց)
4. լուր ընկնել - տեղեկություն տարածվել, որևէ տեղեկություն ամենքին հասնել ◆ Քաղաքում լուր ընկավ, որ Վարդանը գալիս է։ Դ
5. լուր ձգել - տեղեկացնել, լուր տալ ◆ Ինք լուր ձգած էր առավոտուն տոքտյոր Սեպուհին։ Տիգրան Կամսարական
6. լուր ջամբել՝ ճամփել - տեղեկություն ուղարկել (հեռուստ) ◆ Մարդը լուսնից լուր էճամփել: Սարմեն
7. լուր տալ
   1. տեղեկացնել, տեղյակ դարձնել ◆ Բարկանում էր, որովհետև մի հայ զորավար համարձակվել էր նրան մի այսպիսի լուր տալ: (Րաֆֆի)
   2. կանչել, ձայն տալ
8. լուր տանել
   1. մեկի մոտ գնալով նրան որևէ լուր հաղորդել
   2. մեկի ասածը ուրիշ(ներ)ին հաղորդել ◆ Հիմա ես լուրը կտանեմ Հազկերտին։ Դերենիկ Դեմիրճյան
9. լուր պտտվել՝ տարածվել - որևէ բանի մասին ամենուրեք հայտնի լինել և այդ մասին խոսվել ◆ Գյուղում լուրեր են պտտվում, թե շուտով կռիվը վերջանալու է։
10. լուր ստանալ - տեղեկություն իմանալ, տեղեկանալ
11. լուր ունենալ - տեղեկություն ստացած լինել, տեղյակ լինել ◆ Իսկ դու, քեռակին, ինչ լուր ունես իմ քեռուց։ (Րաֆֆի)
12. լուր ուղարկել՝ ղրկել - տեղեկություն հաղորդել (հեռուստ) ◆ Մայրը Նեկտար հանըմին լուր ղրկեց: (Գրիգոր Զոհրապ)
13. լուրը ընդունել - ասված տեղեկությունը լսել ◆ Սպասածից սառն ընդունեցին այդ լուրը: (Հրաչյա Քոչար)
14. լուր(ը) հասնել - տեղեկություն գալ՝ ստացվել ◆ Այդ լուրերը հասել են նաև մեր գյուղը։ ◆ Լուր է հասել հորը, թե շուտով որդիդ գալիս է։
15. ի՞նչ լուր - ի՞նչ տեղեկություն ունես
16. լուրի վրա - լուրը լսելիս, լուրը տեղ հասնելուն պես

Ի արտաքին հոլովում
	Եզակի թիվ	Հոգնակի թիվ
Ուղղ.	լուր(ը)	լուրեր(ը)
Սեռ.	լուրի	լուրերի
Տր.	լուրի(ն)	լուրերի(ն)
Հայց.	լուր(ը)	լուրեր(ը)
Բաց.	լուրից	լուրերից
Գործ.	լուրով	լուրերով
Ներգ.	լուրում	լուրերում

լուր2

Բայ

1. լսել բայի գրաբարյան հրամայական եզակին՝ լսի՛ր

Արտահայտություններ

Բաղադրյալ բառեր

Թարգմանություններ

Թարգմանություն

լուր3

Ստուգաբնություն

Թեթևս բնիկ հնդեվրոպական՝ *lu-tro-` *leu- «անջատել, քակել» արմատից. հմմտ. հունարեն λυτρον՝ «փրկագին», այլև հին իսլանդերեն lauss «ազատ, արձակ», թոխարերեն Ա lo, Բ lau «անջատ, բաժան»։

Ածական

1. լոկ, պարզ, հասարակ, սոսկական, որ տոն, որ կիրակի, աշխատանքային (օրվա մասին) ◆ Լուր օրը չը համարիր իրեն, կիրակի օր մը կրնա գալ։ «Երևանյան օրեր»

Արտահայտություններ

1. լուր օր - հասարակ՝ լի օր

Բաղադրյալ բառեր

Թարգմանություններ

Թարգմանություն

լուր4

Գոյական

1. (երաժշտ․) հովվական եղջյուրի ընտանիքի փողային նվագարան, տարածված Սկանդինավիայում
2. հնագույն ճողային նվագարան, բրգաձև պղնձյա խողովակով և ձագարաձև բերանոցով, ունի բնական ձայնաշար

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Կ․Ե․ Մելիք-Վրթանեսյան, Մ․ Ա․ Տոնյան, Երաժշտական բացատրական բառարան, Երևան, «Խորհրդային գրող», 1989 — 270 էջ։