Է
Հայերեն
Տառ
խմբագրելԷ, է (է)
- հայերեն այբուբենի յոթերորդ տառն է։
Տեխնիկական տվյալներ
խմբագրելՀայերեն
- ՄՀԱ՝ [ɛ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ է
Ստուգաբանություն
խմբագրելէ 2
խմբագրելԳոյական
- հայերեն այբուբենի 7-րդ տառի անունը ◆ (Աշակերտները) սկսեցին միասին բարձր և եղանակավոր ձայնով երգել. Այբ, բեն, գիմ, դա՜, եչ, զա, է, ըթ, թո։ (Ավետիք Իսահակյան) ◆ Նստում էր մի անկյուն (հաճի աղան) ծխում, համրիչը գցում և երբեմն միայն գլուխն օրորելով մրմռում, - է, թե, թե։ Դերենիկ Դեմիրճյան
Հոմանիշներ
խմբագրելԱրտահայտություններ
խմբագրել| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [ɛ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ է
Ստուգաբանություն
խմբագրելէ 3
խմբագրելԳոյական
- եմ բայի ներկա ժամանակի եզակի երրորդ դեմքը ◆ Բայց պատերազմ է հիմի, օրե՞նք է, որ ուրախություն անենք։ Դերենիկ Դեմիրճյան
Հոմանիշներ
խմբագրելԱրտահայտություններ
խմբագրել- է որ - կա որ, պատահում է որ, լինում է որ ◆ Է որ, ինչ ասում ես չի լսում, է որ, պատրաստ է՝ բերանիցդ խոսքը դուրս չեկած, կատարի։
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [ɛ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ է
Ստուգաբանություն
խմբագրելէ 4
խմբագրելՁայնարկություն
- կոչական բառ, որով դիմում՝ուշադրություն են հրավիրում. ով դու, հե՜յ ◆ Է՛, մնաք բարով։ Պետրոս Դուրյան
- արտահայտում է անբավականություն՝ դժգոհություն ◆ Է՜, դե ասում ես էլի։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Է՜, կանաչ եկեղեցի, դու էլ ես ղալբացել։ (Ակսել Բակունց)
- արտահայտում է անցած տառապանք, ընդհանրապես վիշտ, նեղություն ◆ Է՜, ինչ չարչարանք քաշեց գյուղը։ (Ակսել Բակունց) ◆ Է՜… հլա հարցնում էլ ես, տնաքանդություն է եղել։ Սերո Խանզադյան
- արտահայտում է թեթև հանդիմանություն՝ դրվելով նախադասության սկզբում և վերջում ◆ Է՜ մարդիկ, մարդիկ, ինչպես հեշտ եք խաբվում։ (Նար-Դոս) ◆ Մի մտածիր է՜, ախար դու հասարակ մարդու կին չես դառնում։ (Մուրացան)
- արտահայտում է եզրափակում՝ ավարտ. թող, լավ ◆ Է՜, աստված հաջողի… գիշեր բարի։ Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ Է՜, բարի գիշեր, անգին ընկերներ, - ու խոր քուն մտանք։ Եղիշե Չարենց
- նույն ձևով արտահայտում է խոսքի սկիզբը՝ խոսակցություն սկսելու ցանկություն ◆ Է՛, խեր ըլի, քեռի Խեչան, ի՞նչ կա։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Է… ո՞ւր է բերած որսդ, -հարցրեց հայրը, -ինչո՞ւ այդպես շուտ վերադարձար։ (Ղազարոս Աղայան)
- արտահայտում է գոհունակություն ◆ Ոչինչ, է՛, փառք աստծո։ (Նար-Դոս)
- արտահայտում է ափսոսանք. ավա՛ղ ◆ Է՜, ժամանակս փոխվել է։ (Ակսել Բակունց) ◆ Տես, է՛, ոնց եմմոռացել, թյու։ (Մկրտիչ Խերանյան)
- արտահայտում է հիացմունք ◆ Է՛, Կարինե, Կարինե, ինչ աղջիկ է։ (Մամուլ)
- արտահայտում է առարկություն՝ պնդում ◆ Է՛, Կաքավաբերդը Սյունիքում չէ՞, Սյունիքը Հայաստանի նահանգ չէ՞: (Մուրացան)
- արտահայտում է խոսքի շարունակությունը լսելու ցանկություն. հետո, վերջիվերջո
- (Նախադասության վերջում) արտահայտում է թեթև բողոք, մասամբցանկություն ◆ Դե թող, որ ես էլ խոսեմ, է: (Նար-Դոս) ◆ Մեկ էլ որ տային, է, էլի կուտեի։ (Նար-Դոս)
- արտահայտում է անհամբերություն, սպասում՝ լսողի կողմից. հետո, շարունակիր
- ասենք թե, լավ ◆ Ցուրտ է և դրսում մարդիկ մրսում են։ ◆ Է՛, դու ինչու ես տխրել։
- արտահայտում է համոզելու ձգտում՝ հորդորանք ◆ Աթ ամի, ախր Օհան պապի հորերը չկան, է: (Ակսել Բակունց) ◆ Ես էլ հենց այդ մասին եմ ասում, է: (Մկրտիչ Խերանյան)
- արտահայտում է ձանձրույթ՝ խուսափանք ◆ Ա քեզ մատաղ, դեես ինչ իմանամ ինչ եմ, է: (Ակսել Բակունց)
- արտահայտում է ներքին բավականություն ◆ Լևոն ջան… ասա, է՛: (Նար-Դոս) ◆ Ասա, է, իմ կռիվն էլ հենց դրա համար է։ (Մկրտիչ Խերանյան)
- արտահայտում է անհամբերություն, սրտնեղություն ◆ Մի ասա տեսնեմ, ե՞րբ ես նշանելու, է: (Մուրացան)
- հապա, բա ◆ Երեկ-մեկել օրվա, քելեխ ուտող, տիրացու էր, է: (Նար-Դոս)
Հոմանիշներ
խմբագրելԱրտահայտություններ
խմբագրել- է ուրեմն - հետո, շատ լավ՝ հետո ◆ Է ուրեմն՝ ի՞նչ է ասածդ։
- է ասել - օրոր ասել
- է անել - քնել, նանիկ ասել
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [ɛ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ է
Ստուգաբանություն
խմբագրելէ 5
խմբագրելԳոյական
- (հնց․) առաջին էակը, աստված ◆ Բուռն իղձն ունիմ մրրիկին հետ մաքառիլ և գլուխս էին գաղտնիքներուն դեմ բախել։ (Դանիել Վարուժան)
- ընդհանրապես էակ, արարած
Հոմանիշներ
խմբագրելԱրտահայտություններ
խմբագրել| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [ɛ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ է
Ստուգաբանություն
խմբագրելէ 6
խմբագրելԳոյական
- տե՛ս էկորճ
Հոմանիշներ
խմբագրելԱրտահայտություններ
խմբագրել| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։