Կաղապար:Օրվա բառ/Հուլիսի 5, 2015 թ.
փայլ գո
Հայերեն
վանկեր՝ փայլ
Ստուգաբանություն
Բնիկ հնդեվրոպական՝ *sphel-` *phel- «փայլել» արմատից. հմմտ. հին հնդկերեն phalgú «փայլուն», գերմաներեն flinkern «փայլել», լատիներեն splendeo «փայլել»:
Գոյական
- վառ՝ պայծառ լույս, ճաճանչ, շող
- մետաղներից՝ ապակուց և այլ անդրադարձող լույսի ցոլք
- զանազան նյութերի ցոլացիկ մակերեսի պսպղունությունը՝ պսպղալը ◆ Օձիքը թավշապատ կկարծվեր յուղոտ ըլլալու փայլեն: Տիգրան Կամսարական
- աչքերի՝ դեմքի պայծառ արտահայտություն, պայծառություն ◆ Խորունկ աչքերի փայլը կախարդական հմայք ուներ իր մեջ: ԲՔ
- որևէ բուռն զգացման՝ ապրումի արտահայտություն դեմքի վրա՝ հայացքի մեջ և այլն ◆ Աղոտ լույսը դեմքին ընկած ցուցնում է փայլ անհուսության: Հովհաննես Հովհաննիսյան
- (փխբ․) շուք, փառահեղություն, պերճություն ◆ Կազմեցին մի ստվար խումբ, որ փայլ պիտի տար հայրապետական գնացքին: (Մուրացան)
- (փխբ․) տաղանդի՝ ընդունակության և այլնի բուռն դրսևորում՝ փայլատակում ◆ Երգիչն իր տաղանդի փայլով շշմեցրեց շատերին:
- (փխբ․) հռչակ, համբավ ◆ Այնտեղ փայլը փառքիդ կբորբոքվի: Հովհաննես Հովհաննիսյան
- (փխբ․) իր միջավայրում արժանիքներով՝ ձիրքով՝ բարեմասնություններով աչքի ընկնող՝ բոլորին գերազանցող մարդ ◆ Երեք տարի է, որ ինքն ալ փայլ մը եղած էր և ուրիշներուն փայլը կավելցներ: (Արփիար Արփիարյան)
- (փխբ․) արտաքին կերպարանք՝ տեսք՝ բնույթ ◆ Տառապանքը քեզ հետ՝ քաղցր հուշ, և խոսքերը՝ խորհուրդ կդառնան, կհագնեն ուրիշ փայլ: (Վահան Տերյան)
- (փխբ․) փառք, փառավորություն ◆ Երգում է փայլը նրա հաղթության և մաղթում է կյանք: Հովհաննես Հովհաննիսյան
- (փխբ․) որևէ միջավայրի՝ խավի ընտիր մարդիկ, ընտրանի ◆ Երկրի ամբողջ փայլը նրանց հետ է: Լ