Կաղապար:Օրվա բառ/Նոյեմբերի 28, 2015 թ.
եղջյուր գո
Հայերեն
Դասական ուղղագրութեամբ՝ եղջիւր
վանկեր՝ եղջ•յուր
Ստուգաբանություն
Բնիկ հնդեվրոպական, բայց վերականգնումը դժվարությունների է հանդիպում. *k՛er- «վերնամաս, գլուխ, եղջյուր, գագաթ» արմատից ենթադրված *k՛reuer- կամ *k՛reuro- նախաձևի դեպքում ենթադրում է *k՛r-ի նույնպիսի զարգացում, ինչպես *bhr-ի դեպքում (աղբյուր և եղբայր բառերում), որ քիչ հավանական է. անհավանական է նաև խեթերեն *karauar «եղջյուր» և հայերեն եղջյուր բառերի համար *ghr-ով նախաձևի վերականգնումը (փոխանակ *k՛r-ով նախաձևի):
Գոյական
- պինդ` ոսկրային կազմությամբ ցցունք որոշ կենդանիների գլխի վրա, պոզ, կոտոշ ◆ Դռան ճակատին մեխել են պախրայի գլուխը՝ ճյուղավոր եղջյուրներով: (Ակսել Բակունց) ◆ Ուռենիների թավուտներից դուրս հարձակվեցավ մի ահագին եղջերու ծանր, բազմաճյուղ եղջյուրներով: (Րաֆֆի)
- եղջերյա անոթ` գինի խմելու համար ◆ Մելանյան գինի խմելու եղջյուրներն էր մաքրում: (Րաֆֆի)
- եղջերյա փող, եղջերափող ◆ Որքան զվարճալի են փչում այդ երկար շեփորներն ու եղջյուրներն այսօր: Վրթանես Փափազյան
- (փխբ․) առարկայի դուրս ցցված մաս` ցցունք ◆ (Հեռախոսափողի) բութ եղջյուրները ցցվել էին խլացած ականջների նման։ Սերո Խանզադյան
- (փխբ․) նորալուսնի եղջյուրաձև շերտը ◆ Հանկարծ նրա աչքին ընկավ լուսնի նորածին եղջյուրը: (Րաֆֆի) ◆ Լուսնի եղջյուրն ընկավ լճին, ճոճաց ուռին վարանոտ: (Շուշանիկ Կուրղինյան)
- եղջերենու պտուղը
- (բժշկ․) եղջյուրաձև անոթ, որ օգտագործվում է արյուն առնելիս
Հոմանիշներ
- կոտոշ, պոզ (ժղ․)