Կաղապար:Օրվա բառ/հունվարի 31, 2016 թ.
տնքալ բայ
Հայերեն
վանկեր՝ տ(ը)ն•քալ
Բայ
- հառաչել, տնքոց հանել (հիվանդի մասին) ◆ Հիվանդ նանը տեղի տակին ծանր տնքաց տխրալի։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Որսկան Ավետը ցավից տնքում էր ու մղկտում։ Սերո Խանզադյան
- ծանրության ճնշման տակ կամ հոգնելուց՝ ուժասպառությունից՝ շունչը կտրվելուց հառաչել ◆ Ծանր տնքալով թեք ընկավ ծերը։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Նա տնքալով վեր էր կենում տեղից, թազբեհը պահում գրպանում և դարպասով ներս մտնում։ (Ակսել Բակունց)
- հոգեկան ապրումներից՝ վշտից՝ սիրուց տանջվել ◆ Նա ինքը կյանքում սենտիմենտալ է այնքան, Որ սիրուց տնքում էր անքուն։ Եղիշե Չարենց
- (փխբ․) որևէ բանի ծանրության տակ ճկվել՝ թեքվել, ճկռել ◆ Վազը տնքում է ողկույզների տակ։ (Անահիտ Սահինյան)
- (գվռ․) մեկից տրտնջալ, դգոհություն հայտնել, գանգատվել
- (փխբ․) տրփալ, կտտալ, ցավել, մզալ (վերքի՝ հիվանդ տեղի մասին) ◆ Փայծախը տնքում էր։ (Մկրտիչ Արմեն)
- հարստահարվել, ծանր զրկանքների ենթարկվել ◆ Այժմ Հայաստանի այդ ծայրամասը տնքում էր օսմանյան բռնապետների դաժան լծի տակ։ (Վիգեն Խեչումյան)
- տանջվել, հեծել մի բանի ծանրությունից ◆ Պարտքի տակ տնքալ։
- (փխբ․) ծանր՝ դժվար՝ լարված աշխատանք կատարել, չարչարվել ◆ Գրում էր ու ջնջում ժամերով, տնքում հաշիվների վրա։ (Բոգդան Վերդյան)
- (փխբ․) տնքոցի նման ձայն հանել, փնչալ ◆ Շոգեմեքենան սուլեց ու տնքաց։ (Վաղարշակ Նորենց)
- (փխբ․) որևէ բան առատորեն ունենալ, մի բանով լցվել ◆ Տնքում էր առավոտը թնդանոթների կրակից։
- (փխբ․) ռհասարակ՝ որևէ ծանրությունից խուլ ձայն հանել ◆ Մայթը տնքում է խուլ՝ քայլերի տակ։ Վահագն Դավթյան
Հոմանիշներ
- հառաչել, հեծեծալ, (գվռ․) նռալ, թոնքալ
- հառաչել, ճռնչալ, ճռճռալ, (գվռ․) տռնչալ, ծմալ, ճրճրալ, ճրրալ, ճրճրալ, մրրալ, տֆալ
- ճկվել, ճկռել, թեքվել