ակոս

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [ɑˈkɔs]

Դասական ուղղագրութեամբ՝ ակօս

վանկեր՝ ա•կոս 

Ստուգաբանություն

ՀՀԲ թվում է, թե կապում է հունարեն αύλαξ հոմանիշին։ Տէրվ. Altarm.27.սանս. karšu, զնդ. karša «ակօս» բառերի հետ։ Հիւնք. աղիւս-ից։ Ղափանցեան, տեղեկ. ինստիտ. 2, 79 կասուլ «կամնել» բայից։ ՓՈԽ- քրդ. agos «ակօս», agos we-kirin «ակօսել»։

Գոյական

1. Սասուն, Մուշ՝ երկար գծաձև փոս հողի վերին շերտում, որը բացում է խոփը ◆ Գութանը շարժվեց բաց անելով առաջին ակոսը: (Նաիրի Զարյան)
2. Ուրմիա՝ գութանին լծված ամոլի ձախ կողմի եզը
3. (փխբ․) խոր ու երկար կնճիռ՝ սպի մաշկի վրա ◆ Տարիներդ ակոս ձգեց քու շնորհալի երեսին։ Ռափայել Պատկանյան
4. ընդհանրապես՝ ակոսանման փոս
5. հրազենի փողի ներքին պատի պարուրաձև փորվածք
6. (փխբ․) ուղի, ծիր
7. առարկայի կամ նրա մանրակի վրա արված ակոսիկ՝ մի ուրիշ մանրակի ելուստն այնտեղ տեղավորելու համար, ակոսատ
8. (երկրբ․) ռելիեֆում ձգված ոչ խոր փոս
9. (ջրբերկ․) ճանապարհի պաստառին զուգահեռ ջրհեռացման ակոս

Հոմանիշներ

1. կորի
2. (բժշկ․) վաք
3. ակոսատ, մատնեք
4. ծիր

Արտահայտություններ

1. ակոս բացել
   1. ակոսել
   2. (փխբ․) ուղի հարթել
2. ակոսի եզ - լծկան
3. Սասուն՝ ակոսի բերել - ուղիղ ճանապարհի բերել ◆ Անջախ զադ անիրավ փշուր ըմ ագոս պերեցի։ (Եղիազար Կարապետյան)
4. Մուշ՝ ակոս հոլի - գութանի բացած ակոսը, խոր ծիր
5. ակոսը մենծ եզից կծռվի - սխալը վերևից՝ բարձր պաշտոն՝ դիրք գրավողից է գալիս
6. ակոսների միջակայք - փողի ակոսների միջև եղած ելուստային հատվածները

Ի արտաքին հոլովում
	Եզակի թիվ	Հոգնակի թիվ
Ուղղ.	ակոս(ը)	ակոսներ(ը)
Սեռ.	ակոսի	ակոսների
Տր.	ակոսի(ն)	ակոսների(ն)
Հայց.	ակոս(ը)	ակոսներ(ը)
Բաց.	ակոսից	ակոսներից
Գործ.	ակոսով	ակոսներով
Ներգ.	ակոսում	ակոսներում

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ groove, rifling գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ борозда (ru) ‎(borozda), паз (ru) ‎(paz), желоб (ru) ‎(želob), нарезка (ru) ‎(narezka), морщина (ru) ‎(morščina), кювет (ru) ‎(kjuvet) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Դ․Ս․ Չիլինգարյան, Ե․Լ․ Երզնկյան, Պաշտպանական-անվտանգային տերմինների հայերեն-ռուսերեն-անգլերեն բացատրական բառարան, Գյումրի, «ՀՀ ՊՆ ռազմավարական հետազոտությունների ինստիտուտ», 2015 — 1196 էջ։
• Հողմիկ Սարգսյան, Ռուզաննա Սարգսյան, Երկրաբանական տերմինների եռալեզու հանրագիտական բառարան, Երևան, «Զանգակ», 2014 — 672 էջ։
• Ավետիսյան Վ․Ա․ և ուրիշներ, Ջրաերկրաբանական և ինժեներաերկրաբանական ռուս-հայերեն բացատրական բառարան (Գիտություն), Երևան, 1995 — 351 էջ։