Հայերեն

Գոյական

«Աստղեր» ժեստը հայերեն ժեստերի լեզվով

ՄՀԱ՝ [ɑstʁ]

վանկեր՝ աս•տ(ը)ղ

Ստուգաբանություն

Աստղերը տիեզերքում

Առաջացել է բնիկ հնդեվրոպական əstēr-lã- կամ, թերևս, əstēl-nã-` ster/l-՝ «աստղ» արմատից։ Համեմատել հին հունարեն άστήρ, լատիներեն՝ stellā, գոթերեն staěrnõ` «աստղ»։

սեփական լույս ունեցող երկնային մարմին, որ երևում է գիշերը լուսավոր կետի նման
երկրաչափական ձև, շրջանի վրա հավասարաչափ դասավորված սրածայր ելուստներով, թևերով
այդ ձևի զարդ, նշան, շքանշան
բախտ, ճակատագիր (փխբ․)
նշանավոր, հռչակավոր գործիչ (արվեստի, գիտության և այլն) (փխբ․)
արտաքին տեսք, շենք ու շնորհք (խսկց․)
դուրեկան, գրավիչ

Հոմանիշներ

լուսատու, փայլին, փայլան, լուսարա, լուսակ, փայլածեգ, լուսիկ, փալյուս, սուրփայլ, փայլասյուռ, լուսասյուռ

Արտահայտություններ

աստղ համրել - աստղաբանությամբ զբաղվել
աստղ վեր բերել (երկնքից) - հրաշք գործել, անհնարին բաներ անել
աստղը բանել, բարձրանալ, բաց կամ վառ լինել - հաջողության մեջ լինել
աստղը բռնել - դուր գալ
աստղը թեքվել, խավարել, հանգչել, մայր մտնել, մարել - հաջողությունը դադարել, անհաջողության մեջ ընկնել
աստղն ընկնել - մեռնել (հնց․)
աստղը խավարել-անհաջողության մեջ ընկնել
աստղը ջուլկահորն ընկնել-
աստղը բանել-հաջողության մեջ լինել
աստղը բացվել
աստղը բռնել- դուր գալ
աստղով լինել-
բևեռային աստղ- համեմատաբար հաստատուն աստղ երկնքի բևեռի մոտ՝ Փոքր Արջի համաստեղության պոչում

Հոլովում

	Եզակի թիվ	Հոգնակի թիվ
Ուղղ.	աստղ(ը)	աստղեր(ը)
Սեռ.	աստղի	աստղերի
Տր.	աստղի(ն)	աստղերի(ն)
Հայց.	աստղ(ը)	աստղեր(ը)
Բաց.	աստղից	աստղերից
Գործ.	աստղով	աստղերով
Ներգ.	աստղում	աստղերում

Բաղադրյալ բառեր
աստղաբան աստղաբանական աստղաբանություն աստղաբաշխ աստղաբաշխորեն աստղաբաշխություն աստղաբեռն աստղաբիբ աստղաբնակ աստղաբողբոջ աստղաբջիջ աստղաբույլ աստղաբույս աստղաբուսաբան աստղաբուսաբանական աստղաբուսաբանություն աստղագազ աստղագանգուր աստղագետ աստղագիտական աստղագիտորեն աստղագիտություն աստղագիր աստղագլուխ աստղագնաց աստղագնացություն աստղագոյացում աստղագուշակ աստղագուշակություն աստղադիտակ աստղադիտական աստղադիտակաշինություն աստղադիտանոց աստղադիտարան աստղադիտություն աստղազարդ աստղազարդել աստղազարդվել աստղազարդում աստղազույգ աստղազոծ աստղաթաթախ աստղաթափոր աստղաթիռ աստղաժպիտ աստղաժպտուն աստղալի աստղալիր աստղալից աստղալույս աստղալույց աստղալուռ աստղախումբ աստղածագ աստղածաղիկ աստղածաղիկազգի աստղածին աստղածիր աստղածով աստղածոր աստղածորան աստղածուփ աստղակաթ աստղակամար աստղական աստղակայան աստղակենսաբանություն աստղակերպ աստղակերպային աստղակերպություն աստղակիր աստղակոճակ աստղակույտ աստղակուռ աստղակուտակ աստղահալոց աստղահամար աստղահաս աստղահատ աստղահատիկ աստղահեռ աստղահետք աստղահմա աստղահմայություն աստղահույս աստղահոծ աստղահոսք աստղահույլ աստղահուպ աստղահուռ աստղահուր աստղաձև աստղաճակատ աստղաճաճանչ աստղաճամփա աստղաճրագ աստղամած աստղամամուռ աստղամերձ աստղամոտ աստղային աստղանալ աստղանախշ աստղանկար աստղանման աստղանյութ աստղանշան աստղանշույլ աստղաշաղ աստղաշատ աստղաշար աստղաշերտ աստղաշերտավոր աստղաշիթ աստղաշղթա աստղաշշուկ աստղաշող աստղաշուշան աստղաչ աստղաչափություն աստղաչյա աստղաչու աստղապաշտ աստղապաշտություն աստղապատ աստղապատար աստղապարտեզ աստղապսակ աստղառատ աստղասարսուռ աստղախույզ աստղասփյուռ աստղասփյուռք աստղավառ աստղավառել աստղավարս աստղավոր աստղավորվել աստղատակ աստղատարի աստղատեսակ աստղատուն աստղարձակ աստղացան աստղացանց աստղածիր աստղացոլ աստղացոլալ աստղացոլք աստղացույց աստղացունց աստղացուցակ աստղափայլ աստղափշուր աստղափոշի աստղափրփուր աստղափուշ աստղաքարավան աստղաքարտեզ աստղաֆիզիկա աստղաֆիզիկոս աստղե աստղել աստղերգություն աստղիկ աստղկա աստղկասանր աստղոտ աստղոտել աստղոտվել աստղորեն աստղուղի աստղունք

Թարգմանություններ

Թարգմանություն

անգլերեն։ star (en), pip (en)
արաբերեն։ نَجْم (ar) ար ‎(najm), كَوْكَب ար ‎(kawkab)
բելառուսերեն։ зо́рка իգ ‎(zórka), звязда́ իգ ‎(zvjazdá)
բիրմաներեն։ ကြယ် (my) ‎(krai)
բուլղարերեն։ звезда́ (bg) իգ ‎(zvezdá)
գայելյան շոտլանդերեն։ reul իգ, rionnag իգ
գերմաներեն։ Stern (de) ար
դանիերեն։ stjerne (da) ը
էստոներեն։ täht (et)
թայերեն։ ดาว (th) ‎(daao)
թուրքերեն։ yıldız (tr)
թուրքմեներեն։ ýyldyz
իռլանդերեն։ réalta (ga) իգ
իսլանդերեն։ stjarna (is) իգ
իտալերեն։ astro (it) ար, stella (it) իգ
լաոսերեն։ ດາວ (lo) ‎(dāo)
լատվիերեն։ zvaigzne (lv) իգ
լեհերեն։ gwiazda (pl) իգ
լիտվերեն։ žvaigždė (lt) իգ
լյուքսեմբուրգերեն։ Stär (lb) ար
կորեերեն։ 별 (ko) ‎(byeol), 항성 (ko) ‎(hangseong)
հոլանդերեն։ ster (nl) ար, իգ
հունարեն։ αστέρι (el) չ ‎(astéri)

ճապոներեն։ 星 (ja) ‎(ほし, hoshi), 恒星 (ja) ‎(こうせい, kōsei)
մակեդոներեն։ ѕвезда իգ ‎(dzvezda)
մեներեն։ rolt իգ
շվեդերեն։ stjärna (sv) ը
ուկրաիներեն։ зі́рка (uk) իգ ‎(zírka), звізда́ (uk) իգ ‎(zvizdá)
ույղուրերեն։ يۇلتۇز (ug) ‎(yultuz)
չեխերեն։ hvězda (cs) իգ
չինարեն։
հյուսիսային չինարեն։ 星 (zh) ‎(xīng), 明星 (zh) ‎(míngxīng), 恆星 (zh), 恒星 (zh) ‎(héngxīng)
պորտուգալերեն։ estrela (pt) իգ
ռումիներեն։ stea (ro) իգ
ռուսերեն։ звезда́ (ru) իգ ‎(zvezdá), звёздочка (ru) իգ ‎(zvjózdočka)
սլովակերեն։ hviezda (sk) իգ
սլովեներեն։ zvezda (sl) իգ
վիետնամերեն։ sao (vi)
վոլապուկ։ stel (vo)
վրացերեն։ ვარსკვლავი ‎(varsḳvlavi)
տիբեթերեն։ སྐར་མ ‎(skar ma)
քմեր։ ផ្កាយ (km) ‎(phkaay)
ֆարյորերեն։ stjørna (fo) իգ
ֆիններեն։ tähti (fi)
ֆրանսերեն։ astre (fr) ար, étoile (fr) իգ

Աղբյուրներ

Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

Դ․Ս․ Չիլինգարյան, Ե․Լ․ Երզնկյան, Պաշտպանական-անվտանգային տերմինների հայերեն-ռուսերեն-անգլերեն բացատրական բառարան, Գյումրի, «ՀՀ ՊՆ ռազմավարական հետազոտությունների ինստիտուտ», 2015 — 1196 էջ։
Սերգեյ Իշխանյան, Հունական դիցաբանության տեղեկատու բառարան (Վան Արյան), Երևան, 2006 — 392 էջ։