բացվել
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [bɑt͡sʰˈvɛl]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ բաց•վել
Ստուգաբանություն
խմբագրելԲայ
- բացել-ի կրավորական ◆ Ամենուր սայլերի ու կառքերի շվաքում բացված էին սուփրաներ։ (Անահիտ Սահինյան)
- բացել-ի չեզոք, մուտք կամ ելք առաջանալ ◆ Ամեն տարի օրն Համբարձման… կը վախենան գեղ ու քաղաք, թե կբացվի Ագռավու Քար։ (Ավետիք Իսահակյան)
- արգելքը վերանալ ◆ Ձյունը հալվեց ճանապարհները բացվեցին։
- քանդվել, լուծվել, արձակվել ◆ Հանգույցը բացվեց։
- փռվել, տարածվել ◆ [Պատշգամբի] շուրջը բացվում էր պարտեզը հովասուն ծառերով ու կարկաչուն շատրվաններով։ (Ավետիք Իսահակյան) ◆ Եվ լայն բացված է հեռուն արևոտ։ (Վահան Տերյան)
- երևան գալ, ի հայտ գալ ◆ Ինչպես մի հանք անսպառ բացվում է հար։ Եղիշե Չարենց ◆ Դիմացը բացվեց նեղ ու երկարավուն հովիտ։ (Հրաչյա Քոչար)
- երևալ, աչքի առաջ գալ ◆ Մի նաիրյան տեսարան բացվում է հանկարծ։ Եղիշե Չարենց
- փթթել, ծաղկել ◆ Շիրմիս վրա կբացվեն նորեն ծաղկունքը գարնան։ (Ավետիք Իսահակյան)
- գոյանալ, առաջանալ ◆ Սարդուրիսի ճակատին մռայլ, վիհեր բացվեցին։ (Ավետիք Իսահակյան)
- լավանալ, ընդլայնվել, ընդարձակվել ◆ Գործերը գեշ չէին երթար… ասկե վերջը ավելի պիտի բացվեին։ (Գրիգոր Զոհրապ)
- ընտելանալով, վարժվելով իրեն ազատ զգալ
- զվարթանալ, տրամադրությունը լավանալ, հրճվել, ճխալ ◆ Ծաղկի պես կարմիր, հրասիրտ, զվարթ, բացվել է այսօր սիրտս նաիրյան։ Եղիշե Չարենց
- Արարատյան, Արաբկիր, Պոլիս՝ կաշկանդումից ազատվել, համարձակություն ստանալ, իրեն ազատ, անկաշկանդ պահել ◆ Մի քանի սրթխներ կան, հիմի բերում են, հարսի երեսին մի բարակ տուլի լաչակ քցում, սաքի թե ծածկել են, նա ընդու տակովն ինձանից լավ ա տեսնում, աչքը խալխի երեսին ա քցում, բացվում։ (Պերճ Պռոշյան)
- գաղտնիքը մեկին պատմել, խոստովանել, մեկի առջև սիրտը բացել
- բացահայտվել, մտքի եղածը հայտնել ◆ Իշխանն էլ գոհ մնաց, որ թոռը չստիպեց իրեն բացվեր։ (Նար-Դոս)
- այլևս չամաչել՝ չքաշվել, համարձակություն ստանալ ◆ Երևի կանայք արդեն բացվել, ազատ էին զգում իրենց։ (Վիգեն Խեչումյան)
- սկիզբ առնել, սկսվել ◆ Ձմեռն անցավ, բացվեց նորից վառ կարոտի մի գարուն։ Հովհաննես Շիրազ
- առագաստները պարզելով ափից հեռանալ, դեպի բաց ծովը շարժվել (նավի, նավակի մասին)
- աշխատանքները, գործերը, պարապմունքներն սկսվել, վերսկսվել ◆ Մի շաբաթ անց, դպրոցները բացվեցին։ (Անահիտ Սահինյան)
- պարզել, ամպամածությունն անցնել, վերանա, եղանակը լավանալ
- սկսվել, վրա հասնել (օրը, ցերեկը, լույսը, առավորտը և նման բառերի հետ) ◆ Ընդուննենք ահեղ այս կեսօրը, որ բացվում է մեր դեմ։ Եղիշե Չարենց
- բացազատվել ◆ Օրդո՛ւ, աջ ու ձախ թևերով բացվե՜ե՜ե՜լ
- Պոլիս՝ ուրախանալ, զվարճանալ ◆ Քիչ դուրս ելլենք, պտտինք, որ բացվինք։ (Հրաչյա Աճառյան)
- Արարատյան, Սեբաստիա՝ հայտնի դառնալ, հայտնվել ◆ Խայտառակությունը բացվեց։ (Հրաչյա Աճառյան)
- Պոլիս՝ ծովի հեռուները գնալ ◆ Նավը բացվեցավ, բացվեցավ, ետքը քիթը դարձուց, շիտակ գնաց։ (Հրաչյա Աճառյան)
Հոմանիշներ
խմբագրելԱրտահայտություններ
խմբագրել- լուսամուտը բացվեց
- դուռը բացվեց
- լավ հեռանկարներ են բացվում
- գաղտնիքը բացվեց
- հանգույցը բացվեց
- ծաղիկները բացվեցին
- լույսը բացվել
- լեզուն բացվել
- խոսք բացվել
- օրը բացվել
- եղանակը բացվել
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։