բեղ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [bɛʁ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ բեղ
վանկեր՝ բեղ
Ստուգաբանություն
խմբագրելՓոխառություն՝ արևելյան թուրքերեն biγ:
Բեղ 1
խմբագրելԳոյական
- տղամարդու վերին շրթունքի վրա գտնվող մազերի ամթողջությունը, ընչացք ◆ Փոքրիկ բեղերով մարդը գլխաբաց վազեց նրա հետևից։ (Ակսել Բակունց)
- կատվի, շան, առյուծի և այլ կենդանիների վերին ծնոտի երկար, ցցված մազերը ◆ [Կատուն] բեղի տակին իրեն֊իրեն քիչ փնթփնթաց ու մուշտարու վրա թնդաց։ Հովհաննես Թումանյան
- (երաժշտ․) տե՛ս ջութակ
Հոմանիշներ
խմբագրել- ընչացք (մազածածկ, վերին շրթունքից մինչև քթատակ)
Արտահայտություններ
խմբագրել- բեղը նոր ծլա, բեղերը նոր ծլած - շատ ջահել, հասուն պատանի ◆ Դա բեղերը նոր ծլած էր․․․ բերել էին աֆիցիեր։ Ստեփան Զորյան
- բեղի ծայրին փաթաթել - ականջին օղ անել, որևէ խոսք՝ խրատ և այլն միշտ հիշել և գործադրել
- բեղի տակ առնել - կարևորություն տալ, մարդու տեղ դնել ◆ Տղեդ ինձ հետ բեղի տակ չի առնում։ Սահակ Ամատունի
- բեղի տակ ծիծաղել - քմծիծաղ տալ ◆ Առուստամը բեղի տակ ծիծաղում էր։ (Ակսել Բակունց)
- բեղի տակ մռթմռթալ, փնթփնթալ - ինքն իրեն փնթփնթալ, քրթմնջալ, ցածրաձայն խոսել
- բեղի տակովն անց կենալ - կաևորություն չտալ, մեկին թեթև հաշվի առնել ◆ Թե ուզում ես բամբակ առնես, գնա, քեռուդ բեղի տակով անց կաց, նոր առ։ Սահակ Ամատունի
- բեղից ընկած բրինձ - հարգանքից, հեղինակությունից զրկված մարդ, անպետք բան, ոչնչություն ◆ Իմ խոսքը գին չունի այս տանը, ես բեղից ընկած բրինձ եմ դարձել։ Սերո Խանզադյան
- բեղ ու մորուքով - հասակավոր, հասուն (մարդ)
- (հնց․) բեղերը թրաշել, բեղերը կտրել - մեկին խայտառակել, անարգել, տե′ս վարկաբեկել
- բեղերը կոտրատել - տե′ս զայրանալ
- բեղերը ոլորել, սրել -
- ուրախությունից, հաճույքից կամ գործի հաջողությունից բեղերի ծայրը ոլորել, տե′ս ուրախանալ
- մտքի մեջ ընկնել, մտախոհ դառնալ ◆ Երբ զվարթաձայն մեր երգը լռեց, մռայլ թամադեն բեխերն ոլորեց։ Հովհաննես Թումանյան
- բեղերը սափրել - տե′ս վարկաբեկել
- բեղերը սրել - տե′ս ուրախանալ
- բեղի ծայրը կրծել - տե′ս մտածել
- բեղի ծայրին փաթափել - տե′ս հիշել
- բեղմորուքը սևանալ - տե′ս երիտասարդանալ
- բեղի պատիվը պահել - իրեն չնվաստացնել, տղամարդու արժանապատվությունը բարձր պահել ◆ Ակաս-մակաս, էդ էր պակաս, մարդ իր բեղի պատիվը պիտի պահի։ ԳՄՀ
- բեղը կտրել, բեղը վեր անել - մեկին խայտառակել, պատվազուրկ անել
- բեղերը կրծոտել - լուռ զայրանալ ◆ Սմբատն, ասում է, ամեն օր անունս լսելիս բեղերը կրծոտում է։ (Շիրվանզադե)
- բեղն ու հոնքը մեկ - 25-30 տարեկան երիտասարդ
- Պոլիս՝ վեր թուքնեմ պյըխս, վարդուքն եմ մորքուքս - այնելանելի վիճակի մեջ եմ, ոչ այսպես կարող եմ անել, ոչ այնպես
- Խարբերդ, Պոլիս՝ պեխեն մուկ կախել - խոսքը կտրել ◆ Մարդը բերանը բացեց թե չէ, պեխեցեն մուկ կկախենք։ (Թլկատինցի)
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Բեղ 2
խմբագրելԳոյական
- Սասուն՝ ջրի ճանապարհի՝ առվի թեթևակի մաքրումը կեղտերից
Հոմանիշներ
խմբագրելԱրտահայտություններ
խմբագրել| Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ
խմբագրելԹարգմանություն
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Կ․Ե․ Մելիք-Վրթանեսյան, Մ․ Ա․ Տոնյան, Երաժշտական բացատրական բառարան, Երևան, «Խորհրդային գրող», 1989 — 270 էջ։
 |
Վիքիպեդիայում հոդված կա հետևյալ թեմայով՝ Բեղ: |