Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝ գանգատ

վանկեր՝ գան•գատ 

Ստուգաբանություն խմբագրել

Թերևս բնիկ հնդեվրոպական՝ * ghan- «բերանը լայն բաց անել, հորանջել» արմատից կազմված կրկնավոր ձև (կամ, թերևս, * ghan-u-՞). հմմտ. հունարեն χανυω, χανυσσω՝ «բաց բերանով խոսել» (ըստ Հեսիոքոսի), հին իռլանդերեն gana «բաց անել, չռել, պահանջել, ձգտել, ցանկալ»։

Գոյական

  1. տրտունջ, բողոք, դժգոհություն ◆ Սմբատը փախչում էր տնից՝ այս գանգատներից ազատվելու համար։ (Շիրվանզադե)
  2. պաշտոնական բողոք որևէ անձի, հիմնարկի և այլն ապօրինի կամ անճիշտ գործողության՝ արարքի դեմ
  3. (իրավ․) դատվողի բողոքը վճռաբեկ ատյանին, դատարանի վճռի դեմ
  4. հայց, դատական մարմնին ներկայացվող դիմում որևէ գործով ◆ Դրանք, գլխավորապես վաշխառուներ են, որոնցից մեկն այս օրերս գանգատ է տվել նրա դեմ նահանգական դատարանին։ (Նար-Դոս)
  5. (իրավ․) իրավական փաստաթուղթ ուղղված պետական, հասարակական մարմնին կամ այդ մարմինների պաշտոնատար անձանց որևէ մի կոնկրետ անձի (քաղաքացի, հասարակական կազմակերպություն, հիմնարկ և այլն) իրավունքների և օրինական շահերի խախտման մասին
Հոմանիշներ խմբագրել
  1. բողոք, տրտունջք, դժգոհություն, դժգոհանք, գանգատանք, քրթմնջյուն, տրտնջյուն, քրթմնջոց, փնթփնթոց, մրթմրթոց
  2. հայց (իրավ․)
Արտահայտություններ խմբագրել
  1. գանգատ անել - գանգատվել ◆ Գանգատ ես արել,- հարցրեց Արզումանը։ (Ակսել Բակունց) ◆ Ի՞նչ անեմ հապա, Որ լաց չլինեմ,- գանգատ է անում Փիսոն տխրադեմ։ Հովհաննես Թումանյան
  2. գանգատ գնալ - գանգատով դիմել մեկին ◆ Պարտքատերը գանգատ գնաց, Քյոխվեն կգա՝ կծեծի։ Հովհաննես Թումանյան
  3. գանգատ տալ - գանգատվել, բողոքել ◆ Գանգատ տվեց ինձ վրա և պահանջում էր, որ ինձ էտապով ետ ուղարկեն։ (Անահիտ Սահինյան)
  4. գանգատ ունենալ - դժգոհ, անբավական լինել ◆ Ամեն ինչ կարծես լավ էր և իշխանը գանգատ չուներ ոչ մի բանից։ (Նաիրի Զարյան)

Աղբյուրներ խմբագրել

  • Արեն Կոբալյան, Իրավաբանական համառոտ բացատրական բառարան, Վանաձոր, 2005 — 80 էջ։