գիծ

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [ɡit͡s]

երկաթուղագիծ

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ գիծ 

Ստուգաբանություն

Թերևս բնիկ հնդեվրոպական՝ * ui-g՛- (* uei-, ueie-, * ui-) «ուղիղ գնալ, ընթանալ, ուղղություն վերցնել, ուղի, շարք» արմատից. հմմտ. հին հնդկերեն uita «շարք», vīthí, vīthī «շարք, ուղի, ճանապարհ», լատիներեն via «ուղի, ճանապարհ»։

Գոյական

1. որևէ մակերեսի վրա մի կետից մյուսը տարած խազ ◆ Շտապելուց քանոնը ետ գնաց, և գիծը մի փոքր հաստ ստացվեց։ (Բոգդան Վերդյան) ◆ նա սլաքները մի գծով միացրեց իրար։ (Գարեգին Սևունց)
2. (մաթ․) մակերևույթի սահման, որն ունի մեկ չափողականություն (երկարություն) և սահմանվում է որպես շարժվող կետի հետք կամ երկու մակերևույթների հատման տեղ
3. երկու կետեր միացնող կամ երկու մակերեսների հատման սահմանը հանդիսացող երևակայական շերտ՝ ծիր ◆ Հորիզոնի գիծ:
4. երկարությամբ ձգվող առարկաների շարք ◆ Հեռագրասյուների գիծ, տառերի գիծ։ ◆ Հլա մի նայիր, թե ինչ տեղով են տարել ջրի խողովակները, -ցույց տալով թեք լանջով ոլորող խողովակների գիծը ու վեևում, ժայռի մեջ փորած ջրամբարը, ասում է նա։ Սերո Խանզադյան
5. երկաթուղու կամ տրամվայի ռելսային ուղի
6. երկու վայր իրար միացնող հաղորդակցության ճանապարհ՝ որպես երթուղի ◆ Երևան-Թբիլիսի օդային գիծ:
7. հեռախոսային՝ հեռագրական՝ էլեկտրահաղորդման գործող ցանցի հաղորդալար
8. հեռախոսային՝ հեռագրական՝ էլեկտրական կապի հաղորդման կառուցվածքների համակարգ
9. ջրատար՝ գազատար խողովակների ցանցը և նրա ճյուղավորումները ◆ Գազամուղի գիծ:
10. ռազմական ամրությունների ցանցը ◆ Մաժինոյի՝ Զիգֆրիդի գիծ։
11. պատերազմի ճակատային վայրը, որտեղ գտնվում են զորքերը՝ դիրքերը և այլն ◆ Ռազմաճակատի առաջավոր գիծ:
12. սահմանի երկայնական շերտը, սահմանագիծ
13. տրանսպորտի երթևեկության ուղի ◆ Ավտոտեսչության հսկիչները գնացել են գծերը:
14. արյունակիցների հաջորդական շարք ◆ Հայրական գծով՝ կնոջ գծով ազգակից։
15. (փխբ․) ոււղղություն, գործունեության՝ մտքերի ընթացք◆ Կուսակցության գլխավոր գիծ:
16. բնորոշ հատկություն
17. սպի, սպիանման հետք
18. գործունեության բնագավառ՝ ճյուղ՝ ասպարեզ ◆ Դիրեկտորի տնտեսական գծով տեղակալ։
19. ակոսաձև՝ գծաձև հետք
20. բնորոշ կողմ, հատկանիշ
21. դիմագիծ
22. (փխբ․) կերպարանք, տեսք, երևույթ։
23. նույնն է՝ բնավորության գիծ
24. (գործիական հոլով)՝ գծով - գործածվում է որպես կապական բառ՝ ցույց տալով գործունեության որևէ բնագավառի հետ կապված լինելը՝ վերաբերելը՝ պատկանելը ◆ Աստղերի էվոլյուցիայի գծով գիտաժողով։ Նորբուն իմ վաղուցվա բարեկամն էր և վերելքների գծով ընկերը։ (Տենցինգ)
25. (հրտ․) պղնձե կամ դարտե շերտ շրիֆտի, հատակով 6 պունկտից (2,25մմ) մինչև 5-7 կվադրատ (90-126մմ) և 1-ից մինչև 12 պունկտ կեգելի
26. տե՛ս անջատման գիծ
27. (պաշտանվ․) մակերևույթի սահման, որն ունի միայն մեկ չափողականություն և սահմանվում է որպես շարժվող կետի հետք կամ երկու մակերևույթների հատման տեղ
28. Մորզեի այբուբենի հիմնական նշաններից մեկը

Հոմանիշներ

1. խազ, (ժղ․)
2. ծիր
3. տե՛ս երթուղի

Արտահայտություններ

1. գծից դուրս գալ
   1. ռելսուղուց դուրս ընկնել
   2. ուղիղ ճանապարհից դուրս գալ, մոլորվել
2. արտադրական գիծ - մեկը մյուսի հետևից սարքավորանք՝ ըստ արտադրական գործողությունների հաջորդականության
3. էլեկտրական գիծ
4. ճակատային գիծ - ռազմաճակատում զորքի զբաղեցրած առաջնային դիրքը
5. մեկնարկման գիծ
6. ներքին օպերացիոն գծեր - պատերազմական ռազմավարություն, որը հիմնվում է այն գաղափարի վրա, թե որոշակի տարածության մեջ տեղաշարժի գծերն ավելի կարճ են, քան այն տարածությունից դուրս գտնվողները
7. նշանառության գիծ - տե՛ս դիտոցման գիծ
8. սահմանազատիչ գիծ
9. տարաբաժանման գիծ
10. ուժային գիծ
11. օրերի փոփոխման միջազգային գիծ - տե՛ս օրվա ժամանակի միջազգային սահմանազատիչ գիծ
12. օրվա ժամանակի միջազգային սահմանազատիչ գիծ

{{# if: | {{{1}}} | Հոլովում}}

	Եզակի թիվ	Հոգնակի թիվ
Ուղղ.	գիծ(ը)	գծեր(ը)
Սեռ.	գծի	գծերի
Տր.	գծի(ն)	գծերի(ն)
Հայց.	գիծ(ը)	գծեր(ը)
Բաց.	գծիծց	գծերից
Գործ.	գծով	գծերով
Ներգ.	գծում	գծերում

Թարգմանություններ

անգլերեն՝ line, stroke, dash գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ линия (ru) ‎(linija), черта (ru) ‎(čerta), рубеж (ru) ‎(rubež), граница (ru) ‎(granica), ряд (ru) ‎(rjad), цепочка (ru) ‎(cepočka), фронт (ru) ‎(front), линия фронта (ru) ‎(linija fronta), путь сообщения (ru) ‎(putʹ soobščenija), тире (ru) ‎(tire) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Գ. Պարիս, Պոլիգրաֆիական և հրատարակչական տերմինների ռուս-հայերեն համառոտ բառարան, Երևան, «Հայպետհրատ», 1953 — 136 էջ։
• Դ․Ս․ Չիլինգարյան, Ե․Լ․ Երզնկյան, Պաշտպանական-անվտանգային տերմինների հայերեն-ռուսերեն-անգլերեն բացատրական բառարան, Գյումրի, «ՀՀ ՊՆ ռազմավարական հետազոտությունների ինստիտուտ», 2015 — 1196 էջ։
• Հ․ Լ․ Զաքարյան, Կետադրական բառարան․ Ուսումնական տեղեկատու, Երևան, «Զանգակ», 2013 — 240 էջ։