եզր

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [jɛzɾ]

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ ե•զ(ը)ր 

Ստուգաբանություն

Բնիկ հնդեվրոպական՝ *eg՛her(o)-՝ *eg՛հ- «եզր, սահման» արմատից. հմմտ. լիտվերեն ẽžeras, լատվիերեն ezers, հին սլավոներեն ezero, ռուսերեն озеро, փռյուգերեն Ezara (տեղանուն) «լիճ», այլև՝ լիտվերեն eze, լատվիերեն eža «սահման, սահմանագիծ»։

Գոյական

1. ծայր, վերջ, սահման ◆ Տները ցածլիկ էին, առանց կալ ու մարագ, իրարից հեռու, մեկը մի քարի տակ, մյուսը առվի եզրին: (Ակսել Բակունց) ◆ Ճանապարհի երկու եզրին էին ալպիական մանուշակներ։ (Ակսել Բակունց)
2. որևէ հարթության սահմանային՝ ծայրային մասը՝ շերտը ◆ Աչքերի եզրով նրանք իրար տեսնում էին մի փոքր։ Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ Հողմերի դիմաց աննկուն քայլիր աշխարհի եզրը: (Ավետիք Իսահակյան) ◆ 1905 -ին էր, հավիտյան անմոռանալի այդ թվականը, երբ անծայրածիր Ռուսաստանի վրա, նրա մի եզրից մինչև մյուսը, հեղափոխության դրոշն էր ծածանում։ (Ավետիք Իսահակյան)
3. գետի՝ ծովի և այլնի ափի վերջավորությունը՝ պռունկը
4. առհասարակ՝ ջրափ
5. կտորի եզրային շերտ՝ մաս, անկ
6. զգեստի ծայր՝ փեշ, քղանցք ◆ Կողքիս կանգնել էր խոնարհը և մատներով խաղում էր գոգնոցի եզրի հետ։ (Ակսել Բակունց)
7. (արևմտհ․) տերմին
8. նավակի՝ նավի՝ ավտոմեքենայի և այլնի թափքի կող
9. տեղի՝ տարածության՝ ճանապարհի կողքը՝ կողմնային տարածությունը
10. (մաթ․) համեմատության մեջ՝ արտաքին և ներքին անդամներն առանձին-առանձին
11. (լեզվբ․) բարդության բաղադրիչ
12. (անհնձն․) եզրակացություն ◆ Բայց լավ չմտաբերեց, թե չէ ըմբռնել, եզրի չհանգեց։ Դերենիկ Դեմիրճյան
13. (տպգր․) գրքի շապկի՝ բլոկի սահմաններից դուրս եկող մասը
14. (գրդր․) գրքի կտրվածք
15. (փխբ․), (բնստ․) վերջ, ավարտ
16. (հրտ․) շապկի եզրերի՝ գրքի բլոկի սահմաններից դուրս եկած մասը
17. (լեզվբ․) այս տերմինով արտահայտված են բայի լրացումներից հիմնականում խնդիրները

Հոմանիշներ

1. ծայր, վերջ, սահման, եզեք, պռունկ (ժղ․), բերան (գվռ․)
2. անկ
3. կող
4. տե՛ս քղանցք
5. տե՛ս եզրույթ

Արտահայտություններ

Թարգմանություններ

անգլերեն՝ flange, fringe, lip, ridge, ledge, edge, verge, brim, margin, side գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ берег (ru) ‎(bereg), край (ru) ‎(kraj), конец (ru) ‎(konec), оконечность (ru) ‎(okonečnostʹ), кромка (ru) ‎(kromka), обочина (ru) ‎(obočina), подол (ru) ‎(podol), пола (ru) ‎(pola), граница (ru) ‎(granica), ребро (ru) ‎(rebro) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝ frange

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Գ. Պարիս, Պոլիգրաֆիական և հրատարակչական տերմինների ռուս-հայերեն համառոտ բառարան, Երևան, «Հայպետհրատ», 1953 — 136 էջ։
• Հ.Զ. Պետրոսյան, Ս.Ա. Գալստյան, Թ.Ա. Ղարագյուլյան, Լեզվաբանական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիա», 1975 — 328 էջ։