ընդարձակ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [əndɑɾˈd͡zɑk]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ ընդարձակ
վանկեր՝ ըն•դար•ձակ
Կազմություն
խմբագրելՆախածանց՝ ընդ-?, արմատ՝ արձակ:
Ածական
- մեծ տարածություն բռնող, լայնարձակ, լայնատարած ◆ Առաջին անգամն էր, որ ես այդքան բարձրից դիտում էի շրջապատը, ընդարձակ զմրուխտյա մի դաշտ։ (Վահան Թոթովենց) ◆ Ընդարձակ դահլիճը լիքն էր մեծ հասարակությամբ։ (Ավետիք Իսահակյան)
- ծավալով մեծ, ծավալուն ◆ Երկինքը բոցավառվում էր մի ընդարձակ հրդեհով։ (Դանիել Վարուժան)
- լայն անցք ունեցող ◆ Դուրս եկավ Իլիան դարբասն ընդարձակ: Հովհաննես Թումանյան
- (փխբ․) ըստ տարածվածության և ընդգրկման մեծ ◆ Այս մարմինը (կազմակերպություն) ընդարձակ ճյուղերն ունի Թուրքիո ամեն կողմերը։ «Երևանյան օրեր»
- (փխբ․) բազմակողմանի, խոր, հիմնավոր ◆ Զորավարը… յուր լայն, ընդարձակ հայացքների համեմատ ուղղություն էր տալիս։ (Րաֆֆի) ◆ Մուշեղը… ունի փորձ և ընդարձակ հմտություններ։ (Րաֆֆի) ◆ Իսկ ավելի ընդարձակ բարոյական և հոգևոր կրթությունը հանձնված էր առանձին վարժապետների։ (Րաֆֆի)
- (փխբ․) շատ, բազմազան, բազմապիսի ◆ Նրա տունը… իր փոքրիկ ծավալի մեջ բովանդակում էր ընդարձակ բավականություններ։ (Րաֆֆի)
- հանգամանորեն, ծավալուն ◆ Կոնսիստորիայի վճիռը… դրված է չափազանց ընդարձակ: (Ակսել Բակունց) ◆ Նա մի ընդարձակ դիմում գրեց կենտկոմի բյուրոյին։ Սերո Խանզադյան
- (փխբ․) ամենուրեք և մեծ թափով կատարվող, մեծ չափերի հասնող ◆ Ընդարձակ շինարարություն։
- (փխբ․) ոչ սահմանափակ, մեծ իրավունքներով օժտված ◆ Դասագիրք կազմողների արտոնությունները պարոնի կարծածից շատ ավելի ընդարձակ են։ Հովհաննես Թումանյան
- մանրամասն, երկար ◆ Ուրիշ անգամ գուցե առիթ լինի ավելի ընդարձակ խոսելու։ Հովհաննես Թումանյան
- (փխբ․) ամուր, հաստատուն ◆ Շատ ընդարձակ հիման վրա ըրավ այդ գործն։ Տիգրան Կամսարական
- (փխբ․) մեծ, խոշոր ◆ Նա այդ հակառակության մեջ… ավելի ընդարձակ շահեր ունի։ (Մուրացան)
- (փխբ․) լայն հնարավորություններ ընձեռնող ◆ Որքան ընդարձակ ապագա է խոստանում մեզ դպրոցը։ (Րաֆֆի)
- (փխբ․) մեծ տարածություն բռնող՝ գրավող ◆ Հեռու և հեռու տարածվում էր ընդարձակ բանակը։ (Րաֆֆի)
- մանրամասն, հարուստ ◆ Ընդարձակ բառարան։
Հոմանիշներ
խմբագրել- մեծ, լայն, արձակ, ազատ, լայնածավալ, լայնարձակ, լայնատարած, ընդարձակատարած, մեծածավալ, աշխարհածավալ, ծովածավալ, լայնածիր, լայնանիստ, լայնասփյուռ, ընդարձակածավալ, մեծատարած, բազմածավալ, մեծանիստ, ահագնածավալ, ընդարձակատար, լայնատար, լայնաձիգ, երկրապարփակ, լիալայն, անանձուկ, ծավալուն, բազմատարած, ընդգրկուն
- տե՛ս մեծաքանակ
- տե՛ս հարուստ
- տե՛ս բազմակողմանի
- տե՛ս լիակատար
- տե՛ս ճոխ
- տե՛ս մանրամասն
Արտահայտություններ
խմբագրել- ընդարձակ շրջան - տե՛ս լայն շրջան ◆ Կովկասագիտական գրականությունն էլ միանգամայն անմատչելի է մի քիչ ավելի ընդարձակ շրջաններին: Հովհաննես Թումանյան
- ընդարձակ քսակ - շատ դրամ ◆ Քեզի ալ լայն սիրտ և ընդարձակ քսակ կմաղթեմ, որ կարենաս վնասու կուրծք տալ։ Հակոբ Պարոնյան
- ընդարձակ նախադասություն - նախադասություն, որ բացի գլխավոր անդամներից ունի նաև՝ երկրորդական անդամներ ◆ Գլխավոր և երկրորդական անդամներ ունեցող նախադասությունը կոչվում է ընդարձակ նախադասություն: (Դասագիրք)
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։