թագավորություն
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [tʰɑɡɑvɔɾutʰˈjun]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ թագաւորութիւն
վանկեր՝ թա•գա•վո•րութ•յուն
Կազմություն
խմբագրելԱրմատ՝ թագավոր, վերջածանց՝ -ություն:
Գոյական
- միապետական պետություն, որ կառավարում է թագավորը ◆ Շուտով երկու եղբայրներն էլ վախճանվեցան առանց տեսնելու իրենց թագավորության կործանումը։ (Րաֆֆի) ◆ Նա ոչնչացրեց թագավորությունը, ոչնչացնում է և նախարարությունը։ Դերենիկ Դեմիրճյան
- որևը թագավորի իշխելը, թագավորելը, թագավորի գործունեությունը ◆ Դու միայն մի պարտք ունես կատարելու, այն է՝ քո արժանավոր թագավորությամբ մոռացնել տալ հայ ժողովրդին Աշոտ Երկաթի անունը։ (Մուրացան)
- թագավորելու ժամանակաշրջանը՝ ժամանակամիջոցը ◆ Նրա թագավորության ժամանակ ուլն ու վագրը միմյանց հետ հաշտ էին ապրում։ (Ղազարոս Աղայան)
- թագավորի իշխանության տակ գտնվող երկիրը
- թագավորական իշխանություն ◆ Նա այնքան փառամոլ չէր, որ նրան հրապուրեր Շապուհի խոստացած թագավորությունը։ (Րաֆֆի)
- (փխբ․) այն երկիրը, ուր իշխում է թագավորը ◆ Թագավորը երևակայում է, որ իր թագավորության մեջ գործերը հիանալի են գնում։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Իրանց անպարտելի քաջությամբ… կարող են նվաճել մի մեջ թագավորություն։ (Րաֆֆի)
- (փխբ․) իշխանություն, տիրապետություն, գերիշխանություն ◆ Ավագիմովների միահեծան թագավորությունն էր։ (Ակսել Բակունց)
- որևէ նյութի դերի՝ նշանակության և գործադրության գերազանցությունը այս կամ այն ժամանակաշրջանում ◆ Ժամանակակից քաղաքակրթությունն է աղաղակում՝ շոգու և երկաթի գոռոզ թագավորությունը։ (Շիրվանզադե)
- (փխբ․) իրականության՝ երևույթների որևէ բնագավառ ◆ Բույսերի թագավորություն:
- տեղ՝ բնագավառ՝ միջավայր, որում իշխում՝ գերիշխում՝ տիրում է որևէ երևույթ ◆ Խավարի այս սոսկալի թագավորությունը տեսնելով, մի՞թե այլևս հնարավոր պիտի լինի անհատի համար եսական կյանք։ (Նար-Դոս)
- (բսբ․) կենսաբանության բնագավառում այդպես են անվանում ամենաբարձր տաքսոնոմիական կատեգորիաները
Հոմանիշներ
խմբագրել- կայսրություն, արքայություն, միապետություն, ինքնակալություն, տիրակալություն (հզվդ․)
- տե՛ս իշխանություն, պետություն
| Ա ներքին հոլովում | ||
| Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
| Ուղղ. | թագավորություն(ը) | թագավորություններ(ը) |
| Սեռ. | թագավորության | թագավորությունների |
| Տր. | թագավորության(ը) | թագավորությունների(ն) |
| Հայց. | թագավորություն(ը) | թագավորություններ(ը) |
| Բաց. | թագավորությունից | թագավորություններից |
| Գործ. | թագավորությամբ | թագավորություններով |
| Ներգ. | թագավորությունում | թագավորություններում |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Գրգեարյան Հ․Ղ․, Հարությունյան Ն․Մ․, Տնտեսական աշխարհագրության տեղեկատու բառարան (խմբ. Ավագյան Գ․Ե․), Երևան, ««Լույս» հրատարակչություն», 1982 — 408 էջ։
- Հարությունյան Լ․ Վ․, Թանգամյան Տ․Վ, Զավարյան Է․ Լ․ և ուրիշներ, Բուսաբանական տերմինների ռուս-հայերեն բացատրական բառարան, Երևան, ««Հայբուսակ»», 2002 — 272 էջ։