թեթև
Հայերեն
Արտասանություն
ՄՀԱ: [թեթև ]
վանկեր՝ թե•թև
Ստուգաբանություն խմբագրել
Կրկնավոր ձև՝ *թև արմատից, որ թերևս նույնն է թեւ «թև» բառի հետ (սա ունի նաև «թռիչք» իմաստը. հմմտ. թևել «թռչել», այսինքն՝ թե-թև «թռչող»։
Գոյական
- փոքր կշիռ ունեցող, համեմատաբար քիչ կշռող ◆ Թեթև քաշ, թեթև արկղ։
- նվազ տեսակարար կշիռ ունեցող, տեսակարար կշռով փոքր ◆ Արծաթը ոսկուց թեթև է։
- հեշտ շարժելի՝ տեղափոխելի, փոքր և ոչ ծանր ◆ Թեթև սեղան։
- թույլ կերպով արտահայտվող, մեղմ ◆ Թեթև քամի։
- հեշտ, կատարելու համար դյուրին ◆ Թեթև գործ՝ աշխատանք։
- արագ, սահուն ◆ Թեթև քայլվածք։
- բարակ, ոչ հաստ ◆ Թեթև հագուստ՝ վերարկու։
- ուժգին, թույլ ◆ Թեթև հարված։
- ոչ խիստ, մեղմ ◆ Թեթև պատիժ։
- հեշտ մարսելի, դյուրամարս ◆ Թեթև կերակուր։
- ստամոքսը չծանրաբեռնող, ոչ շատ և ոչ դժվարամարս ◆ Թեթև րնթրիք։
- քիչ ծախս պահանջած՝ պահանջող ◆ Թեթև գնումներ։
- ոչ դժվարին, ոչ բարդ ◆ Թեթև հարց խնդիր վարժության։
- պար, մատչելի, ոչ խրթին ◆ Թեթև լեզու՝ ոճ։
- մակերեսային, հարևանցի ◆ Թեթև հայացք՝ նայվածք՝ ժպիտ։
- ոչ հաստ ու ծանրանիստ պատերով ◆ Թեթև շենք՝ կառուցվածք։
- ոչ լրջմիտ, թեթևամիտ, թեթևսոլիկ ◆ Թեթև մարդ։
- անհամեստ, անպարկեշտ ◆ Թեթև վարք։
- զվարճալի, հաճելիորեն զբաղեցնող ◆ Թեթև երաժշտություն՝ երգ։
- ոչ խոր, մակերեսաւին ◆ Թեթև քուն՝ թմրություն։
- դժվարությունների՝ չարչարանքների հետ չկապված, ոչ տանջալից, հեշտ, հանգիստ ◆ Թեթև կյանք՝ ծննդաբերություն։
- առանց ծանր զենքի, շարժուն, դյուրաշարժ ◆ Թեթև հրետանի՝ մարտկոց։
- խելքը պակաս, խելառ, խելքից թեթև
- ոչ ծանր պատժի ենթակա, ներելի, հանդուրժելի ◆ Թեթև զանցանք։
- կարճատև, ոչ երկար ժամանակ պահանջող, կարճ ժամանակում կատարվող՝ կատարված ◆ Թեթև ճանապարհորդություն։
- անլուրջ, ոչ հարկ եղած լրջությամբ կատարվող՝ տեղի ունեցող ◆ Թեթև վերաբերմունք։
- ոչ խիտ, ոչ հոծ, նոսր ◆ Թեթև ամպի մի քուլա էր կախվել ժայռի կատարին։
- ոչ խիտ գործված, բարակ ◆ Թեթև շալ։
- առանց մեծ ջանքերի ձեռք բերվող՝ բերված, հեշտությամբ ձեռք բերվող ◆ Թեթև հաղթանակ՝ հաջողություն։
Ծագում խմբագրել
Կազմված է *թև արմատի կրկնությունից, որն առանձին չի կիրառվում։
Հոմանիշներ խմբագրել
Արտահայտություններ խմբագրել
- թեթև պահել Նոր Նախիջևան՝ - հիվանդին իբր բուժելու ժողովրդական ձև, որ կատարվում է հետևյալ կերպ․ հիվանդության կամ թուլութուն ունեցողի հին շորի մեջ վեկեղեցուց բերում են կիսայրած մոմ, դնում են հիվանդի գլխարկը․ մյուս օրը ամանի մեջ հալեցնում են այդ մոմը և հետո թափում ջրով լցված պնակին մեջ՝ երեք անգամ գլխի վրա բռնած, երեք անգամ սրտի,երկու անգամ ծնկների և մեկ անգամ ոտքերի վրա ◆ Մեծաս ալ․․․ ֆալ պանալեն, թեթև թափելեն, չարաչք աղոթելեն՝ կուտոր-մուտոլ ստակ կըվաստակե։ Ռափայել Պատկանյան
- թեթև թասիկ, խենթ համասիկ Սեբաստիա՝ - թեթևսոլիկ մարդ
- թեթև կաղապարը ուզել Մուշ, Բաղեշ՝ - հպարտ լինել կամ անվայել ընթացք՝ վարվելակերպ ունենալ (գնորդի մասին)
- թեթև հոգի Պոլիս, Պարտիզակ՝ - աշխույժ, առույգ
- թեթև ձեռ(ք) - հաջողություն բերող, որի տվածը շահավետ է, սկսածը հաջող ◆ Զարթիկը ձեռը շատ թեթև է, ինչ օր անում է, աչող էլնում։ ՍԲ
- թեթև մը - թեթևակի
- թեթև ոտ՝ ոդ - հաջողություն բերող․ ասվում է մեկի մասին, որ մի նոր գործ սկսելիս վրա է հասնում և դրանից հետո սկսած գործը լավ է գնում
- թեթև ջուր Չարմահալ՝ քիչ հանքային նյութեր պարունակող, կերածը շուտ մարսեցնող ջուր
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ խմբագրել
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։