խավարել

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [χɑvɑˈɾɛl]

Դասական ուղղագրութեամբ՝ խաւարել

վանկեր՝ խա•վա•րել 

Բայ

1. խավար դառնալ, մթնել ◆ Երեկոն խավարեց: ◆ Հեռվից մի թույլ լույս է երևում, այն էլ խավարեց: (Մամուլ)
2. լույս չտալ, խավարի մեջ սուզվել, չերևալ (լույսի՝ երկնային լուսատուների մասին) ◆ Հեռվից մի թույլ լույս էր երևում, այն էլ խավարեց: ◆ Արևը խավարեց: ◆ Լուսինը խավարում է, երբ երկիրը ընկնում է նրա և արևի միջև։
3. (փխբ․) աղոտանալ, փայլը գնալ ◆ Ապակու փայլը խավարել է։ ◆ Հայելին խավարել է:
4. (փխբ․) տեսողությունից զրկվել, տեսողությունը կորցնել ◆ Աչքերը՝ աչքի լուսը խավարել է։ ◆ Աչքս խավարի, տեսիլք դառնամ ես։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Ադամ խավարած աչքերով հետևում էր… Լիլիթին։ (Ավետիք Իսահակյան)
5. (փխբ․) նսեմանալ, շուքը կորցնել◆ Նրա փառքն էլ խավարեց: ◆ Նկարը խավարել է: ◆ Տառերը խավարել են։ ◆ Վշտից խավարեց գոհարն աչքերի։ (Ավետիք Իսահակյան) ◆ Խավարել էր ինչ-որ ուներ կանացի։ (Շուշանիկ Կուրղինյան)
6. անհետանալ ◆ Խավարիր, խաբուսիկ անրջանք։ (Վահան Տերյան) ◆ Ուրախությունը խավարող հուսո վերջին ճառագայթն էր։ (Մուրացան)
7. (փխբ․) մթագնել, մռայլվել, տխրության՝ վիշտ արտահայտել (աչքերի՝ հայացքի՝ դեմքի մասին) ◆ Օրը խավարեց:
8. տե՛ս խավարեցնել ◆ Ղորանի դեմքը խավարել էր դեռ առաջին հարկի միջանցքում։ (Գարեգին Սևունց)
9. (փխբ․) խավար հագնել, վշտով տոգորվել ◆ Կըրնայի տարածել շուքըն հասակիս երկրագնդի վրա ու խավարել զայն համակ։ (Դանիել Վարուժան)
10. սպանել ◆ Իմ պայծառ Գնել, քեզ ո՞վ խավարեց: Ստեփան Զորյան

Հոմանիշներ

1. խավարանալ, մթնել, խավարչտել, գիշերվել, գիշերանալ, գիշերը գալ, գիշերն ընկնել, գիշերն իջնել, գիշերը կոխել, գիշերը հասնել, գիշերը վրա հասնել, գիշերը չոքել, գիշերը պատել, խավար հագնել
2. տե՛ս աղոտանալ
3. տե՛ս մթագնել, մռայլվել
4. տե՛ս նսեմանալ
5. տե՛ս կուրանալ
6. տե՛ս խավարեցնել

Արտահայտություններ

Խոնարհում

Անորոշ դերբայ խավարել Ենթակայական դերբայ խավարող Հարակատար դերբայ խավարած Համակատար դերբայ խավարելիս Անկատար դերբայ խավարում Վաղակատար դերբայ խավարել Ապակատար դերբայ խավարելու Ժխտական դերբայ խավարի անձ եզակի հոգնակի առաջին երկրորդ երրորդ առաջին երկրորդ երրորդ Սահմանական եղանակ ես դու նա մենք դուք նրանք Անկատար ներկա խավարում եմ խավարում ես խավարում է խավարում ենք խավարում եք խավարում են Անկատար անցյալ խավարում էի խավարում էիր խավարում էր խավարում էինք խավարում էիք խավարում էին Ապակատար ներկա խավարելու եմ խավարելու ես խավարելու է խավարելու ենք խավարելու եք խավարելու են Ապակատար անցյալ խավարելու էի խավարելու էիր խավարելու էր խավարելու էինք խավարելու էիք խավարելու էին Վաղակատար ներկա խավարել եմ խավարել ես խավարել է խավարել ենք խավարել եք խավարել են Վաղակատար անցյալ խավարել էի խավարել էիր խավարել էր խավարել էինք խավարել էիք խավարել էին Անցյալ կատարյալ խավարեցի խավարեցիր խավարեց խավարեցինք խավարեցիք խավարեցին Ըղձական եղանակ ես դու նա մենք դուք նրանք Ապառնի խավարեմ խավարես խավարի խավարենք խավարեք խավարեն Անցյալի ապառնի խավարեի խավարեիր խավարեր խավարեինք խավարեիք խավարեին Պայմանական եղանակ ես դու նա մենք դուք նրանք Ապառնի կխավարեմ կխավարես կխավարի կխավարենք կխավարեք կխավարեն Անցյալի ապառնի կխավարեի կխավարեիր կխավարեր կխավարեինք կխավարեիք կխավարեին Հարկադրական եղանակ ես դու նա մենք դուք նրանք Ապառնի պիտի խավարեմ պիտի խավարես պիտի խավարի պիտի խավարենք պիտի խավարեք պիտի խավարեն Անցյալի ապառնի պիտի խավարեի պիտի խավարեիր պիտի խավարեր պիտի խավարեինք պիտի խավարեիք պիտի խավարեին Հրամայական եղանակ դու դուք Ապառնի խավարի՛ր խավարե՛ք

Բաղադրյալ բառեր
խավարեցնել

Թարգմանություններ

անգլերեն՝ darkle գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ тускнеть (ru) ‎(tusknetʹ), потускнеть (ru) ‎(potusknetʹ), меркнуть (ru) ‎(merknutʹ), померкнуть (ru) ‎(pomerknutʹ), затмеваться (ru) ‎(zatmevatʹsja), затмиться (ru) ‎(zatmitʹsja), темнеть (ru) ‎(temnetʹ), стемнеть (ru) ‎(stemnetʹ), мрачнеть (ru) ‎(mračnetʹ), помрачнеть (ru) ‎(pomračnetʹ) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։