շարք
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [ʃɑɾkʰ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ շարք
Գոյական
- մարդկանց, կենդանիների, առարկաների և այլնի իրար կողք-կողքի կամ իրար ետևից մի գծով դասավորված խումբ, ամբողջություն, բազմություն ◆ Ծառերի, ուղտերի շարք:
- մարդկանց շարան, շար ◆ Զիվորների, մարզիկների, դպրոցականների շարք:
- միատեսակ կամ տարբեր (բայց միևնույն նպատակին ծառայող) առարկաների, իրերի շարան, շարոց ◆ Մարգարիտների երկար շարքը կախվում էր մինչև կուրծքը։ (Գրական թերթ)
- շարասյան, զորասյան ամեն մի շարք ◆ Շարքերը դասավորված էին երկուական քայլ հեռավորությամբ։
- մեկ գծի վրա դասավորված նստելու տեղերի ամբողջությունը, կարգ (թատրոնում, կինոսրահում և այլն)
- որևէ բանի (սովորաբար ոչ փոքր) քանակություն ◆ Իր մենագրության մեջ նա շոշափում է հայագիտության համար շատ կարևոր հարցերի մի ամբողջ շարք:
- իրար հետևող, միմյանց հաջորդող երևույթների ամբողջություն ◆ Սկսվեց դժվարին օրերի երկար շարքը։
- որոշ հարաբերություններով, կազմակերպական հիմունքներով և այլնով միմյանց հետ կապված մարդկանց ամբողջություն, կազմ ◆ Կուսակցության շարքերը մտնել։
- թիվ, որոշ բանի քանակ, չափ ◆ Այս վայրկյանում գուցե մի նոր ախոյանով իմ հների հայտնի շարքն է ավելանում։ (Հր. Հովհաննիսյան)
- շուկաներում, խոշոր խանութներում և այլնում մի գծի վրա դասավարրված վաճառասեղանների կամ կրպակների ամբողջությունը
- հաջորդականություն, հերթագայություն ◆ Սերունդնների շարք:
- թեմատիկայով, նպատակդարումով և այլ հատկանիշներով իրար հետ միակցված տպագիր գործերի ամբողջություն, մատենաշար ◆ Մանկապատանեկական գրվածքների շարք, հանրամատչելի գրականության շարք:
- հերթ, հերթականություն (խսկց․)
- բնույթով, սեռով, բովանդակությամբ կամ այլ հատկանիշներով իրար հետ կապված ստողծագործությունների որոշ քանակություն, ամբողջություն ◆ Գյուղական պատկերների շարք, բանաստեղծությունների, ակնարկների շարք:
- միմյանց եհտ կապված հաջորդական գործողությունների, շարժումների ամբողջություն ◆ Մարմնամարզական վարժությունների շարք:
- որոշակի հաջորդականությամբ դասավորված մեծությունների ամբողջություն ◆ Թվերի շարք, երկրաչափական շարք: (մաթ.)
- այն միացությունների ամբողջականությունը, որոնցից յուրաքանչյուրը որոշակի հարաբերությունների մեջ է գտնվում նախորդի և հաջորդի հետ ◆ Ուրանի շարք:
- (մրմն․) պարապողների սահմանված դասավորությունն է համատեղ գործողությունների համար
- (բսբ․) տաքսոնոմիական կատեգորիա՝ բուսաբանական նոմենկլատուրայում, որը միջանկյալ տեղ է գրավում սեկցիաների և տեսակների միջև
Հոմանիշներ
խմբագրել- շարվածք, շարան, շար, ջերկ (մարդկանց, կենդանիների, առարկաների և այլնի իրար կողք-կողքի կամ իրար ետևից մի գծով դասավորված խումբ) (գվռ.)
- տեղան, շարան, տող, շար (մարդկանց, զինվորականների ամեն մի շարը)
- շարան, շարոց, շարոցք (միատեսակ առարկաների շարան)
- կարգ (մեկ գծի վրա դասավորված նստատեղեր` թատրոնում, կինոյում, մարզադաշտում և այլն)
- հաջորդություն (իրար հաջորդող երևույթների ամբողջություն)
- քանակություն (որևէ բանի)
- կազմ (որոշ հարաբերություններով իրար հետ կապված մարդկանց ամբողջություն)
- թիվ, քանակ, չափ (որոշ բանի)
- տե´ս հաջորդականություն
- տե´ս մատենաշար
- տե´ս կրպակաշար
- տե´ս հերթ, հերթականություն
- տե´ս լեռնաշար
Արտահայտություններ
խմբագրել- շարք մտնել
- շարքի մեջ կանգնել, իր տեղը գրավել
- գոյություն ստանալ, երևան գալ
- գործունեություն սկսել, շահագործման ենթարկվել
- շարքից դուրս գալ
- գոյություն ունենալուց դադարել
- սպանվել
- ծերանալով, տկարանալով և այլնով ուժը, եռանդը, գործունեությունը կորցնել
- փչանալ
- շարքից հանել
- փչացնել, իր դերը, գործունեությունը, պաշտոնը կատարելու անկարող դարձնել
- թուլացնել, ուժից, կարողությունից, առույգությունից զրկել
- ոչնչացնել, վերացնել
- մի շարք - որոշ քանակով, մի քանի
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Ստուգաբանություն
խմբագրելԱղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Կ․ Կ․ Բաբայան, Մարմնամարզական տերմինների տեղեկատու բառարան («Հայաստան» հրատարակչություն), Երևան, 1985 — 184 էջ։
- Ս․ Գասարջյան, Ճարտարապետական և շինարարական տերմինների ռուս-հայերեն և հայ-ռուսերեն բացատրական բառարան, Երևան, 2007 — 572 էջ։
- Հարությունյան Լ․ Վ․, Թանգամյան Տ․Վ, Զավարյան Է․ Լ․ և ուրիշներ, Բուսաբանական տերմինների ռուս-հայերեն բացատրական բառարան, Երևան, ««Հայբուսակ»», 2002 — 272 էջ։