պայման
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [pɑjˈmɑn]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ պայման
վանկեր՝ պայ•ման
Ստուգաբանություն խմբագրել
Բնիկ հայկական բառ
Գոյական
- համաձայնություն երկու կամ ավելի կողմերի միջև որևէ բանի մասին ◆ Պայմանի ուժով ստիպում է, ծառան կամ հազար մանեթ տուգանք տա, կամ տասը տարի ձրի ծառայի։ Հովհաննես Թումանյան
- պայմանագրի՝ համաձայնության կետ՝ հոդված, որով այս կամ այն պարտավորությունն է դրվում պայմանավորվող կողմերի վրա ◆ Ճապոնական հրամանատարության հետ կնքած զինադադարի պայմանների համաձայն, Պրիմորյեի խմբավորման զորամասերը երեսուն կիլոմետր հեռացան երկաթգծից։ (Ալեքսանդր Ֆադեև)
- պահանջ կամ առաջարկ, որ անում է կողմերից մեկը որևէ կարգի համաձայնության համար ◆ Նա այնպիսի պայմաններ առաջարկեց այդ գործարքի համար, որ ստիպված եղանք հրաժարվել։
- (հոգնակի՝ պայմաններ) կյանքի՝ հասարակական գործունեության՝ արտադրության և այլ որևէ բնագավառում գոյություն ունեցող կամ սահմանված կանոններ ◆ Գրադարանից օգտվելու պայմաններ: ◆ Էլեկտրականության օգտագործման պայմաններ: ◆ Բուժական ռեժիմի պայմաններ:
- (հոգնակի՝ պայմաններ) այն հանգամանքները, որոնց մեջ տեղի է ունենում՝ կատարվում է որևէ բան ◆ Կյանքի՝ աշխատանքային՝ կենցաղային պայմաններ:
- որևէ բանի համար անհրաժեշտ հիմք, նախադրյալ ◆ Զգում էր, որ այդպիսի դեպքերում սառնասրտությունն է առաջին անհրաժեշտ պայմանը: (Շիրվանզադե)
- որևէ բանի համար առկա հնարավորությունների ամբողջությունը ◆ Եթե… արտաքին առևտուրն այս երկրում նատուրալ ռենտան փողային ռենտա դարձնի, ապա կկործանվի Ճապոնիայի օրինակելի հողագործական կուլտուրան։ ◆ Այդ կուլտուրայի գոյության տնտեսական նեղ պայմանները կքայքայվեն։ (Կարլ Մարքս)
- (հոգնակի՝ պայմաններ) որևէ բանի հիմքում դրված նախադրյալ՝ տվյալ ◆ Թեորեմի պայմաններ: ◆ Խնդրի պայմանների համաձայն պետք էր կատարել հետևյալ գործողությունները։
- պայմանաժամ, որևէ կարգի համաձայնության գործողության ժամանակը՝ ժամկետը ◆ Նրանց պայմանը մինչև գարուն է։ Հովհաննես Թումանյան
- կապական նշանակությամբ՝ պայմանով - նույնն է՝ պայմանով, որ
Հոմանիշներ խմբագրել
- հանգամանք, պարագա
- վիճակ, դրություն, կացություն
- համաձայնություն, ուխտ, դաշն, դաշինք, ղավլ (գվռ․)
- պայմանակետ, համաձայնակետ
- պահանջ, առաջարկ
- տե՛ս կանոն
- հիմք, նախադրյալ
- նախադրյալ, տվյալ
- տե՛ս պայմանաժամ
Արտահայտություններ խմբագրել
- պայման անել
- որոշ պայմաններով համաձայնություն կնքել
- պայմանավորվել
- պայման դնել
- որևէ բանի համար անհրաժեշտ նախապայման համարել, համաձայնության համար որոշակի առաջարկություն անել՝ պահանջ ներկայացնել
- պայմանավորվել, համաձայնություն կնքել
- պայման կապել՝ կնքել
- որոշ պայմաններով համաձայնություն կնքել
- պայմանավորվել
- պայմանով, որ… - միայն տվյալ պայմանի առկայության՝ կատարման՝ պահպանման դեպքում
| Ի արտաքին հոլովում | ||
| Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
| Ուղղ. | պայման(ը) | պայմաններ(ը) |
| Սեռ. | պայմանի | պայմանների |
| Տր. | պայմանի(ն) | պայմանների(ն) |
| Հայց. | պայման(ը) | պայմաններ(ը) |
| Բաց. | պայմանից | պայմաններից |
| Գործ. | պայմանով | պայմաններով |
| Ներգ. | պայմանում | պայմաններում |
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ խմբագրել
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Ս․ Գասարջյան, Ճարտարապետական և շինարարական տերմինների ռուս-հայերեն և հայ-ռուսերեն բացատրական բառարան, Երևան, 2007 — 572 էջ։
- Մ․Խ․ Պողոսյան, Ֆրանսերեն-հայերեն ագրոէկոլոգիական և անտառագիտական տերմինների համառոտ բառարան (ՀԳԱ), Երևան, 2005 — 144 էջ։
- Մ․Մ․ Ռոզենտալի, Փիլիսոփայական բառարան (Հայաստան), Երևան, 1975 — 468 էջ։