դաս
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [dɑs]
վանկեր՝ դաս
Ստուգաբանություն
խմբագրելՓոխառություն իրանական աղբյուրից. հմմտ. խոտա-սակերեն dasa «բաժին» կամ «դաս, կարգ», օսերեն dasun «դարսել, հիմնել, կառուցել»։
Գոյական
- ֆեոդալական հարաբերությունների հիման վրա ձևավորված, մարդկանց հասարակական խմբավորում, օրենքով վավերացված ժառանգական իրավունքներով ու պարտականություններով
- մարդկանց զբաղմունքի ընդհարության վրա հիմնված խմբավորում
- դասակարգ (հնց․)
- (նորբ․) կենդանիների, բույսերի ու հանքերի դասակարգման խոշոր բաժանմունք, որը իր հերթին ստորաբաժանվում է ավելի փոքր ենթաբաժանմունքների
- իմաստային ձևաբանական հատկանիշով միավորվող և որոշ խումբ կազմող բառերի ամբողջություն
- արդարադատության բնագավառի աշխատողների կոչումների աստիճան, կարգ
- երգիչների կանգնելու տեղը եկեղեցում, սեղանի աջ և ձախ մասերում
- աշակերտներին սովորելու համար մի առարկայից մեկ անգամ տրված նյութ◆ իր խայլուն ընդունակությունների շնորհիվ Վոլոդիան հիշողության մեջ էր պահում նոր դասը և նրան մնում էր միայն տանը կրկնել Ուլյանովա
- առանձին առարկային հատկանցված ուսումնական ժամ, դասաժամ ◆ Եվ նրանք գնում էին ուսումնարանի պատիտակին նստոտում, սպասում էին մինչև դասներս վերջանար, որ միասին գնայինք Հովհաննես Թումանյան
- խրատ, որ ձեռք է բերվում փորձով◆ իսկ կինոթատրոնի դեպքը մեծ դաս է մեզ համար (Գարեգին Սևունց)
- (լեզվբ․) տե՛ս քերականական դաս
- (փիլ․) ըստ որոշ հատկանիշի առանձնացված առարկաների վերջավոր կամ անվերջ համակցություն, որը պատկերացվում
է իբրև մի ամբողջություն
- (գրադ․) բաժին (դասակարգության մեջ)
- (սոց․) սոցիալական խումբ օրենքով կամ ավանդույթով՝ ամրագրված իրավունքներով և նախապաշարմունքներով
Հոմանիշներ
խմբագրել- դասակարգ, խավ
- տիպ, տիպար, ազգ, կարգ, ընտանիք, տեսակ, խումբ, խմբավորում
- առարկա, նյութ
- ուսումնառություն
- դասաժամ, ժամ, ժամանակ
- տեղ, բաժանմունք
Արտահայտություններ
խմբագրել- դաս առնել ◆ նրանք ներս էին մտնում իսկ ինքը պտտվում էր դպրոցի շուրջն այնքան, մինչև դաս էին առնում նրանք ու դուրս գալիս (Անահիտ Սահինյան)
- դաս քաղել◆ Առար դասդ, --ասաց Բաբիկը , --դե հիմա հանգստացիր կգաս մեկ էլ գանգատվելու
- դաս տալ◆ երկու տարի աշակերտներին դաս տալուց հետո… վերջապես համոզվել էր նա, որ զուր էին բոլոր ջանքերը (Րաֆֆի)
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Հ.Զ. Պետրոսյան, Ս.Ա. Գալստյան, Թ.Ա. Ղարագյուլյան, Լեզվաբանական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիա», 1975 — 328 էջ։
- Ս․ Գասարջյան, Ճարտարապետական և շինարարական տերմինների ռուս-հայերեն և հայ-ռուսերեն բացատրական բառարան, Երևան, 2007 — 572 էջ։
- Հարությունյան Լ․ Վ․, Թանգամյան Տ․Վ, Զավարյան Է․ Լ․ և ուրիշներ, Բուսաբանական տերմինների ռուս-հայերեն բացատրական բառարան, Երևան, ««Հայբուսակ»», 2002 — 272 էջ։
- Մ․Խ․ Պողոսյան, Ֆրանսերեն-հայերեն ագրոէկոլոգիական և անտառագիտական տերմինների համառոտ բառարան (ՀԳԱ), Երևան, 2005 — 144 էջ։
- Մ․Մ․ Ռոզենտալի, Փիլիսոփայական բառարան (Հայաստան), Երևան, 1975 — 468 էջ։
- Արամ Բաբայան, Գրադարանային տերմինների բառարան (ռուս-հայերեն և հայ-ռուսերեն) (ԿՈՒԼՏՆՈՒՍ հիմնարկների գործերի կոմիտեի հրատարակություն), Երևան — 265 էջ։
- Սուսաննա Ասիկյան, Սոցիոլոգիա (Անգլերեն-հայերեն բացատրական բառարան), Երևան, ««Զանգակ» հրատարակչություն», 2015 — 208 էջ։
- Ալինա Մուրադյան, Նորածանոթ բառերի բացատրական բառարան (Իմաստասեր Անանիա Շիրակացի համալսարան), Երևան, 2006 — 60 էջ։