դնել

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [dnɛl]

Դասական ուղղագրութեամբ՝

Արտասանություն

վանկեր՝ դ(ը)•նել 

Ստուգաբանություն

Բնիկ հնդեվրոպական՝ *dhē-n-՝ *dhē- «դնել» արմատից. հմմտ. հին հնդկերեն dádhati «դնում է» (a-dhā-t- հայերեն եդ), հունարեն τιθημι` «դնում եմ», ռուսերեն деть (ներկա առաջին դեմք дену, հայերեն դնեմ։

Բայ

1. զետեղել որևէ տեղ՝ որևէ բանի վրա կամ մեջ ◆ Գիրքը դրեց սեղանին՝ պատուհանին՝ պահարանում։
2. դարսել, իրար վրա շարել ◆ Տետրերն իրար վրա դրեց ու կապոց սարքեց։
3. դասավորել, որոշ դիրքով տեղավորել ◆ Աթոռները սեղանի շուրջը դրեց:
4. տեղավորել մի բանի մեջ, մտցնել ◆ Տոմսը գրպանը դրեց:
5. նստեցնել՝ պառկեցնել կամ մտցնել (մարդու մասին), տեղավորել ◆ Վագոնի՝ նավի մեջ դնել, գժատուն դնել:
6. մարմնի որևէ մասին ագուցանել՝ հագցնել ◆ Գլխին գլխարկ դնել, մատանին մատին դնել:
7. մարմնի որևէ մասը տոգորել, որևէ մասին զետեղել ◆ Հինա դնել, վերքին դեղ դնել, փորին գրեխ դնել:
8. պատրաստել (ուտելիքների մասին) ◆ Փլավ դնել, աղ դնել, թթու դնել:
9. սարքել, շինել, հարդարել, տեղակայել ◆ Վառարան դնել:
10. կառուցել, կանգնեցնել ◆ Պատ՝ պարիսպ դնել:
11. հիմնել, հիմնադրել, բացել ◆ Խանութ դնել:
12. իր տեղում զետեղել, գցել ◆ Պատուհանին ապակի դնել:
13. ներդրել, մուծել ◆ Փողը խնայդրամարկղ դնել:
14. խաղագումար սահմանել
15. ենթարկել որևէ բանի ◆ Բանտը դնել, հսկողություն՝ արգելք դնել:
16. նվիրաբերել, զոհաբերել ◆ Կյանքը՝ գլուխը դնել հանուն ազատության։
17. կարգել, նշանակել ◆ Ամրոցի մատույցներում պահակներ էին դրել:
18. տեղավորել, պաշտոնի՝ ծառայության նշանակել տալ ◆ Ընկերոջը լավ պաշտոնի է դրել:
19. սահմանել, հաստատել ◆ Կարգ ու կանոն դնել, պայման դնել:
20. առաջ քաշել, առաջադրել, առաջարկել (քննության առնելու համար) ◆ Այսօրվա ժողովում շատ հարցեր են դրել:
21. մի բան անել սկսել ◆ Վայնասուն դնել, գոռգոռոցը դնել:
22. համեմատեք մեկի՝ մի բանի հետ, հավասար համարել՝ դասել (կողքին, մոտը, շարքը, թվին բառերի հետ) ◆ Այս քոսոտն իրեն Թամանյանի կողքին է դնում:
23. որևէ դրություն տալ, որևէ ձևով զետեղել ◆ Ոտքը ոտքին դնել:
24. կարգավորել, կարգի բերել, կահավորել ◆ Խոզանականոցը Ուղղիչ տան ամենալավ դրված արհեստանոցն է։ Եղիշե Չարենց
25. հենել, դեմ տալ ◆ Գլուխը բարձին դնել, ձեռքը սեղանին դնել:
26. կցել, միացնել ◆ Թեզանիք ՝օձիք դնել:
27. լցնել ◆ Վերարկուի մեջ բամբակ դնել:
28. ավելացնել, հավելել, գումարել ◆ Գրիգորը որոշեց. կովերից մեկը, ոչխարները, ձին էլ ծախում է, դնում է խնայդրամարկղի եղածին։ (Հակոբ Մանանդյան)
29. տեղալ, իջնել (մթնոլորտային երևույթների մասին) ◆ Ձյուն՝ եղյամ դնել:
30. ներկայացնել, ներկայացում ցուցադրել ◆ Սունդուկյանի անվան թատրոնն այս տարի «Քաոսն» է դրել:
31. պատճառել, մի բան առաջացնել՝ ծագեցնել ◆ Անբուժելի են իմ սրտում քո ամուսնի դրած վերքերը։ (Րաֆֆի)
32. նշանակել, նշան անել, դրոշմել ◆ Ստորագրություն՝ կնիք՝ դրոշմ դնել, մատը՝ ձեռքը դնել:
33. որևէ վիճակի մեջ մտցնել՝ փոխադրել ◆ Գործողության՝ շարժման մեջ դրել:
34. (խսկց․) ծեծել ◆ Տղաները մի լավ դրեցին մատնիչին։
35. (խսկց․) հարված հասցնել՝ ջախջախել, ջարդել ◆ Լավ եք դրել գերմանացիներին։ Սերո Խանզադյան
36. (ժղ․) փակել ◆ Դուռը դիր:
37. (ժղ․) բարդել մեկի վրա (մեղք, հանցանք և այլն)
38. ըղձական եղանակ առաջին դեմքով՝ դնենք, դնենք թե ենթադրենք, ընդունենք որ նշանակությամբ
39. տե՛ս գլուխ դնել
40. գոյականների հետ կազմում է բազմաթիվ հարադրություններ, ինչպես հիմք դնել, վերջ դնել, աչք դնել, ականջ դնել և այլն

Արտահայտություններ

1. դնել մի բանի տեղ
   1. մի բան համարել, ընդունել որպես մի բան
   2. ձևացնել, իրեն ներկայացնել որպես

Թարգմանություններ

անգլերեն՝ set, put, lay, pose, position, bestow, lodge, shut, stick գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ класть (ru) ‎(klastʹ), положить (ru) ‎(položitʹ), ставить (ru) ‎(stavitʹ), поставить (ru) ‎(postavitʹ), налагать (ru) ‎(nalagatʹ), наложить (ru) ‎(naložitʹ), вкладывать (ru) ‎(vkladyvatʹ), вложить (ru) ‎(vložitʹ), вставлять (ru) ‎(vstavljatʹ), вставить (ru) ‎(vstavitʹ) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Խոնարհում

Անորոշ դերբայ դնել Ենթակայական դերբայ դնող Հարակատար դերբայ դրած Համակատար դերբայ դնելիս Անկատար դերբայ դնում Վաղակատար դերբայ դրել Ապակատար դերբայ դնելու Ժխտական դերբայ դնի անձ եզակի հոգնակի առաջին երկրորդ երրորդ առաջին երկրորդ երրորդ Սահմանական եղանակ ես դու նա մենք դուք նրանք Անկատար ներկա դնում եմ դնում ես դնում է դնում ենք դնում եք դնում են Անկատար անցյալ դնում էի դնում էիր դնում էր դնում էինք դնում էիք դնում էին Ապակատար ներկա դնելու եմ դնելու ես դնելու է դնելու ենք դնելու եք դնելու են Ապակատար անցյալ դնելու էի դնելու էիր դնելու էր դնելու էինք դնելու էիք դնելու էին Վաղակատար ներկա դրել եմ դրել ես դրել է դրել ենք դրել եք դրել են Վաղակատար անցյալ դրել էի դրել էիր դրել էր դրել էինք դրել էիք դրել էին Անցյալ կատարյալ դրեցի դրեցիր դրեց դրեցինք դրեցիք դրեցին Ըղձական եղանակ ես դու նա մենք դուք նրանք Ապառնի դնեմ դնես դնի դնենք դնեք դնեն Անցյալի ապառնի դնեի դնեիր դներ դնեինք դնեիք դնեին Պայմանական եղանակ ես դու նա մենք դուք նրանք Ապառնի կդնեմ կդնես կդնի կդնենք կդնեք կդնեն Անցյալի ապառնի կդնեի կդնեիր կդներ կդնեինք կդնեիք կդնեին Հարկադրական եղանակ ես դու նա մենք դուք նրանք Ապառնի պիտի դնեմ պիտի դնես պիտի դնի պիտի դնենք պիտի դնեք պիտի դնեն Անցյալի ապառնի պիտի դնեի պիտի դնեիր պիտի դներ պիտի դնեինք պիտի դնեիք պիտի դնեին Հրամայական եղանակ դու դուք Ապառնի դի՛ր դրե՛ք

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։