Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝

Արտասանություն խմբագրել

վանկեր՝ դ(ը)•նել 

Ստուգաբանություն խմբագրել

Բնիկ հնդեվրոպական՝ *dhē-n-՝ *dhē- «դնել» արմատից. հմմտ. հին հնդկերեն dádhati «դնում է» (a-dhā-t- հայերեն եդ), հունարեն τιθημι` «դնում եմ», ռուսերեն деть (ներկա առաջին դեմք дену, հայերեն դնեմ։

Բայ

  1. զետեղել որևէ տեղ՝ որևէ բանի վրա կամ մեջ ◆ Գիրքը դրեց սեղանին՝ պատուհանին՝ պահարանում։
  2. դարսել, իրար վրա շարել ◆ Տետրերն իրար վրա դրեց ու կապոց սարքեց։
  3. դասավորել, որոշ դիրքով տեղավորել ◆ Աթոռները սեղանի շուրջը դրեց:
  4. տեղավորել մի բանի մեջ, մտցնել ◆ Տոմսը գրպանը դրեց:
  5. նստեցնել՝ պառկեցնել կամ մտցնել (մարդու մասին), տեղավորել ◆ Վագոնի՝ նավի մեջ դնել, գժատուն դնել:
  6. մարմնի որևէ մասին ագուցանել՝ հագցնել ◆ Գլխին գլխարկ դնել, մատանին մատին դնել:
  7. մարմնի որևէ մասը տոգորել, որևէ մասին զետեղել ◆ Հինա դնել, վերքին դեղ դնել, փորին գրեխ դնել:
  8. պատրաստել (ուտելիքների մասին) ◆ Փլավ դնել, աղ դնել, թթու դնել:
  9. սարքել, շինել, հարդարել, տեղակայել ◆ Վառարան դնել:
  10. կառուցել, կանգնեցնել ◆ Պատ՝ պարիսպ դնել:
  11. հիմնել, հիմնադրել, բացել ◆ Խանութ դնել:
  12. իր տեղում զետեղել, գցել ◆ Պատուհանին ապակի դնել:
  13. ներդրել, մուծել ◆ Փողը խնայդրամարկղ դնել:
  14. խաղագումար սահմանել
  15. ենթարկել որևէ բանի ◆ Բանտը դնել, հսկողություն՝ արգելք դնել:
  16. նվիրաբերել, զոհաբերել ◆ Կյանքը՝ գլուխը դնել հանուն ազատության։
  17. կարգել, նշանակել ◆ Ամրոցի մատույցներում պահակներ էին դրել:
  18. տեղավորել, պաշտոնի՝ ծառայության նշանակել տալ ◆ Ընկերոջը լավ պաշտոնի է դրել:
  19. սահմանել, հաստատել ◆ Կարգ ու կանոն դնել, պայման դնել:
  20. առաջ քաշել, առաջադրել, առաջարկել (քննության առնելու համար) ◆ Այսօրվա ժողովում շատ հարցեր են դրել:
  21. մի բան անել սկսել ◆ Վայնասուն դնել, գոռգոռոցը դնել:
  22. համեմատեք մեկի՝ մի բանի հետ, հավասար համարել՝ դասել (կողքին, մոտը, շարքը, թվին բառերի հետ) ◆ Այս քոսոտն իրեն Թամանյանի կողքին է դնում:
  23. որևէ դրություն տալ, որևէ ձևով զետեղել ◆ Ոտքը ոտքին դնել:
  24. կարգավորել, կարգի բերել, կահավորել ◆ Խոզանականոցը Ուղղիչ տան ամենալավ դրված արհեստանոցն է։ Եղիշե Չարենց
  25. հենել, դեմ տալ ◆ Գլուխը բարձին դնել, ձեռքը սեղանին դնել:
  26. կցել, միացնել ◆ Թեզանիք ՝օձիք դնել:
  27. լցնել ◆ Վերարկուի մեջ բամբակ դնել:
  28. ավելացնել, հավելել, գումարել ◆ Գրիգորը որոշեց. կովերից մեկը, ոչխարները, ձին էլ ծախում է, դնում է խնայդրամարկղի եղածին։ (Հակոբ Մանանդյան)
  29. տեղալ, իջնել (մթնոլորտային երևույթների մասին) ◆ Ձյուն՝ եղյամ դնել:
  30. ներկայացնել, ներկայացում ցուցադրել ◆ Սունդուկյանի անվան թատրոնն այս տարի «Քաոսն» է դրել:
  31. պատճառել, մի բան առաջացնել՝ ծագեցնել ◆ Անբուժելի են իմ սրտում քո ամուսնի դրած վերքերը։ (Րաֆֆի)
  32. նշանակել, նշան անել, դրոշմել ◆ Ստորագրություն՝ կնիք՝ դրոշմ դնել, մատը՝ ձեռքը դնել:
  33. որևէ վիճակի մեջ մտցնել՝ փոխադրել ◆ Գործողության՝ շարժման մեջ դրել:
  34. (խսկց․) ծեծել ◆ Տղաները մի լավ դրեցին մատնիչին։
  35. (խսկց․) հարված հասցնել՝ ջախջախել, ջարդել ◆ Լավ եք դրել գերմանացիներին։ Սերո Խանզադյան
  36. (ժղ․) փակել ◆ Դուռը դիր:
  37. (ժղ․) բարդել մեկի վրա (մեղք, հանցանք և այլն)
  38. ըղձական եղանակ առաջին դեմքով՝ դնենք, դնենք թե ենթադրենք, ընդունենք որ նշանակությամբ
  39. տե՛ս գլուխ դնել
  40. գոյականների հետ կազմում է բազմաթիվ հարադրություններ, ինչպես հիմք դնել, վերջ դնել, աչք դնել, ականջ դնել և այլն

Հոմանիշներ խմբագրել

Արտահայտություններ խմբագրել

  1. դնել մի բանի տեղ
    1. մի բան համարել, ընդունել որպես մի բան
    2. ձևացնել, իրեն ներկայացնել որպես

Աղբյուրներ խմբագրել