եղբայր

Հայերեն

«եղբայր» ժեստը հայերեն ժեստերի լեզվով

• ՄՀԱ՝ [jɛʁˈbɑjɾ]

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ եղ•բայր 

Ստուգաբանություն

Բնիկ հնդեվրոպական՝ *bhrāter- «եղբայր» արմատից. հմմտ. հին հնդկերեն bhrátar, ավեստերեն brátar «եղբայր», հունարեն φρατηρ՝ «ֆրակտրիայի անդամ», լատիներեն frater, գոթերեն brōpar, հին սլավոներեն bratrь, թոխարերեն Ա pracar, Բ procer «եղբայր»։

Գոյական

1. միևնույն ծնողների տղաներից յուրաքանչյուրը մյուս(ներ)ի նկատմամբ ◆ Նա հիշեց միայն, որ Ամասը յուր եղբայրն է, միակ հարազատն է աշխարհում։ (Մուրացան)
2. ազգական, արյունակից, հարազատ ◆ Ում որ եղբայր անվանեցի, ինձ թշնամի իմացավ։ Հովհաննես Հովհաննիսյան
3. խոսողի հետ միևնույն շահերով՝ վիճակով և այլնով կապված մարդկանցից յուրաքանչյուրը մյուսների համար (ճրտս․)
4. մի ազգի տղամարդ անդամներից յուրաքանչյուրը մյուսների նկատմամբ ◆ Լսեցե՜ք, ո՛վ տարաշխարհի եղբայրներ, դո՜ւք անծանոթ, բայց մերձավոր իմ հոգիիս։ Ռուբեն Զարդարյան ◆ Ի՞նչ հարկ կա խտրություն դնել գյուղերի մեջ։ Դրանցից ամեն մեկում ապրում են մեր եղբայրներն ու քույրերը։ (Մուրացան)
5. սիրով ու բարեկամությամբ իրար հետ կապված անձերից յուրաքանչյուրը, մտերիմ ընկեր ◆ Ողջո՜ւյն ձեզ մութ ուղիներում երկրային, իմ եղբայրնե՛ր, հեռուներում և բանտերում։ (Վահան Տերյան)
6. (կրոն․) վանքի միաբանության անդամներից յուրաքանչյուրը մյուսների նկատմամբ ◆ Երիտասարդ վանական եղբայրը որ անձկությամբ հետևում էր հասակավոր զորականին, խիստ մտահոգ խոսեց։ Դերենիկ Դեմիրճյան
7. մտերմաբար տղամարդու դիմելու կոչական բառ ◆ Եղբա՛յր տրակտորն ի՞նչյու փչացավ։ (Նաիրի Զարյան)
8. անծանոթ տղամարդու դիմելու կոչական բառ ◆ Մանուկ տղա, ինձի նայե, եղբայրս, երբ որ մեկը խոսիլ կսկսի, խղճմտանքը մեկդի դնելու չէ։ Հակոբ Պարոնյան
9. զարմանք ու զայրույթ արտահայտող բացականչական բառ (խսկց․) ◆ Սա ի՞նչ վերաբերմունք է, եղբա՛յր:
10. նույնն է՝ փեսավեր (ժղ․)

Հոմանիշներ

1. ախպեր (ժղ․), աղբար (արևմտհ․)
2. տե՛ս փեսաղբեր
3. տե՛ս ընկեր, մտերիմ
4. տե՛ս վանական, միաբան

Արտահայտություններ

1. եղբոր նման - տե՛ս եղբայրաբար

Թարգմանություններ

Թարգմանություն

• անգլերեն։ brother (en)
• արաբերեն։ أَخ (ar) ար ‎(ʾaḵ), شَقِيق (ar) ար ‎(šaqīq)
• գայելյան շոտլանդերեն։ bràthair (gd) ար
• գերմաներեն։ Bruder (de) ար
• դանիերեն։ broder (da) ը, bror (da) ը
• իժորերեն։ velli
• իռլանդերեն։ deartháir ար
• իտալերեն։ fratello (it) ար
• լեհերեն։ brat (pl) ար
• լյուքսեմբուրգերեն։ Brudder (lb) ար
• կաշուբերեն։ brat ար
• կարելերեն։ velli

• հունարեն։ αδελφός (el) ար ‎(adelfós)
• չեխերեն։ bratr (cs) ար
• պիեմոնտերեն։ fradel ար, frel ար
• պորտուգալերեն։ irmão (pt) ար
• ռումիներեն։ frate (ro) ար
• ռուսերեն։ брат (ru) ար ‎(brat)
• սլովակերեն։ brat (sk) ար
• սլովեներեն։ brat (sl)
• վրացերեն։ ძმა ‎(ʒma)
• ֆարյորերեն։ bróðir (fo) ար
• ֆիններեն։ veli (fi)
• ֆրանսերեն։ frère (fr) ար

Թարգմանություններ

անգլերեն՝ brother գերմաներեն՝ Bruder դանիերեն՝ bror էսպերանտո՝ frato իսպաներեն՝ hermano իտալերեն՝ fratello հոլանդերեն՝ broer հունարեն՝ αδελφός շվեդերեն՝ broder պորտուգալերեն՝ irmão ռուսերեն՝ брат (ru) ‎(brat), соотечественник (ru) ‎(sootečestvennik), родственник (ru) ‎(rodstvennik), собрат (ru) ‎(sobrat), единомышленник (ru) ‎(jedinomyšlennik), монах (ru) ‎(monax), дружка (ru) ‎(družka) վրացերեն՝ ძმა ֆրանսերեն՝ frère

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։