թող
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [tʰɔʁ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ թող
Ստուգաբանություն խմբագրել
Թերևս բնիկ հնդեվրոպական՝ *tolu-` *tel- «բարձրացնել, կրել, տանել, համբերել» արմատից. հմմտ. հին հնդկերեն tolayat «բարձրացնում է, կշռում է», հունարեն ταλασσω` «համբերել, տանել, համարձակվել», հին իռլանդերեն tol «կամք», գոթերեն pulan «կրել, տանել, համբերել», թոխարերեն ԱԲ täl «բարձրացնել, տանել»։
Գոյական
- համաձայնության՝ զիջման՝ թույլտվության նշանակությամբ՝ կարելի Է, չեմ առարկում թող գնա՝ կարդա՛, եթե ուզում է, թող գա՛
- հորդորանքի նշանակությամբ՝ ուզում եմ, ցանկանում եմ, թող գամ, վատ չի լինի
- համակերպության՝ ակամա համաձայնության՝ նշանակությամբ՝ ինչ արած, միևնույնն Է, թող գնա՛, թող առնի՛ իր սրտի ուզածին, ես է՛լ գործ չունեմ
- հանձնարարության՝ հրամանի՝ թելադրանքի նշանակությամբ՝ հանձնարարում եմ, պետք է ◆ Ցնորքներով թող հարուստ մարդիկ զբաղվեն։ (Մուրացան)
- տենչանքի՝ իղձի՝ փափագի նշանակությամբ՝ ու՜ր է թե, երանի ◆ Թող ընդունվեմ համալսարան, էլ բան չեմ ուզում։
- գործածվում Է շաղկապային նշանակությամբ՝ միացնելով գլխավոր նախադասությունը երկրորդականի հետ՝ որ, որպեսզի շաղկապների դերով և իմաստով, ◆ Դու պետք է ընդունես այս քսակը, ուղարկի՛ր մորդ, թող նա քաղցած չմնա։ (Րաֆֆի)
- գործածվում է զիջական շաղկապի դերով՝ ասենք թե, ենթադրենք նշանակությամբ, թող հենց փողոցում տեսած լինի նրան, մի՞թե դա նշանակում է, թե նա էլ Էր մասնակցում կռվին
- նույնպիսի դերով՝ գոնե նշանակությամբ ◆ Թող Լևոնս արդարանա, ես երեխաներիս կառնեմ կերթամ հերանցս տունը։ (Նաիրի Զարյան)
- թողնել-ի
Հոմանիշներ խմբագրել
Արտահայտություններ խմբագրել
- թող որ- թեև, թեպետ, թեկուզև, չնայած, թեպետև, թող որ, կամ, գոնե, գեթ, նույնիսկ, անգամ, հենց, օրինակ
- թող այդպես լինի- համաձայն եմ, չեմ առարկում
- թող թե- մի կողմ թողնելով, էլ չխոսելով, բացի
- թող լինի- նույնն է՝ թող այսպես լինի
- թող անել- թոզնել, թույլատրել, արձակել, բաց թողնել, գցել, ձեռքից բաց թողնել՝ նետել լքել, երեսի վրա թողնել
- թող տալ- թույլ տալ, թույլատրել, բաց թողնել, արձակել
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ խմբագրել
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։