խոզ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [χɔz]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ խոզ
վանկեր՝ խոզ
խոզ2
խմբագրելՍտուգաբանություն
խմբագրել- (աշխգր․) տե՛ս խոզաբուծություն
- 1․ խոզ։ 2․ Արարատյան, Ղարաբաղ, Սեբաստիա՝ փխբ Մարդկանցից հեռու փախչող, ոչ մարդամոտ ◆ Խոզ մարդ։ Սահակ Ամատունի 3․ փխբ․ հարուստ ու ժլատ
- Ղարաբաղ, Ագուլիս՝ խակ, չհասած
- Ղարաբաղ՝ խուզելը ◆ Էսա Վար կ’ուրունքանա վըխճարեն խոզ’ը նիյընի, պուրթը կըժինանա։ (Ձ)
Փոխառություն, բայց բուն աղբյուրը չի հավաստված. հմմտ.
- ակկադերեն hurīru(m), ◆ խոզերը արագ աճող, շատ բազմացող կենդանիներ են։ (Դասագիրք)
- միջին պարսկերեն, պարսկերեն xūk, ◆ Մռմռաց քթի տակ Դենշապուհը և ատամները կրճտեց, - սպասիր, խոզի զավակ խոզ։ Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ Մի նրան տես, խոզ է, մարդը այնքան կեղտոտ կլիներ։
- կովկասյան ◆ խոզ է նրան մոտենալ չի լինի։
- քարթվելական, մեգրելերեն, ճաներեն ĵeĵ (*joĵ ձևից՝ խոճ(կոր), ◆ Ահա փողոցները մսերով լիքը, կետերից կախված եզներ, ամբողջական հորթեր, խոզեր, վարազներ։ (Ավետիք Իսահակյան)
- աբխազերեն -xoba, ադըղ. kxoyə, ◆ Խոզի ճուտի պես բղավող երեխան սկսեց պտույտ գալ։ (Լեո)
- նախյան-դաղ. xokxa, բացբիերեն kxa:
Գոյական
խմբագրել- խոշորամարմին, կարճոտն, երկար դնչին կռճկանման կլոր քթով՝ կճղակավոր կաթնասուն, որի ընտանին բուծվում է միս, ստև, ճարպ ստանալու համար
- (խսկց․) (փխբ․) կեղտոտ՝ փնթի մարդ
- (խսկց․) անբարեհամբույր՝ ոչ մարդամոտ՝ ոչ բարեկամասեր մարդ
- (խսկց․) երախտամոռ՝ անշնորհակալ մարդ
- (փխբ․) նույն կենդանու միսը
- (խոհր․) ամենակեր կաթնասուն, կան գիրուցային, մսային, մսագիրուցային ուղղությունների
Հոմանիշներ
խմբագրել- մերուն, գոճամայր, խոզամայր, վարազ, տախ (գվռ․)
- տե՛ս կեղտոտ
Արտահայտություններ
խմբագրել- Խոզեն մազ մը թրցնել, Սեբաստիա՝ Ժլատից որևէ բան պոկել՝ կորզել՝ առնել։
- Խոզի բանջար, Համշեն՝ Արտերի մեջ բուսնող մոլախոտ։
- Խոզի գլուխը խալիչին կենալ չի։ Արարատյան, Թբիլիսի՝ Ասվում է իր պատիվը չգնահատողի մասին։ ◆ Չես ուզում, ետ դառ գնա բանիդ, խոզի գլուխը խալիչին կենալ չի։ (Պերճ Պռոշյան)
Թարգմանություններ | |
խոզ2
խմբագրելԳոյական
խմբագրելջրիմուռների մի տեսակը (սպիրոգիրա)
խոզ2
խմբագրելՍտուգաբանություն
խմբագրելՓոխառություն՝ թերևս արաբերեն hauz «ցանկապատված տեղ»։
Գոյական
խմբագրելկամրջի երկաթե կապ
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Գրգեարյան Հ․Ղ․, Հարությունյան Ն․Մ․, Տնտեսական աշխարհագրության տեղեկատու բառարան (խմբ. Ավագյան Գ․Ե․), Երևան, ««Լույս» հրատարակչություն», 1982 — 408 էջ։
- Սերգեյ Ավագյան, Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան, Երևան, «ԴԱԼԼ», 2009 — 240 էջ։