Հայերեն
Դասական ուղղագրութեամբ՝ ծալուել
վանկեր՝ ծալ•վել
Ստուգաբանություն
խմբագրել
Բայ
- ծալել բայի կրավորականը և չեզոքը ◆ Գեղեցիկ ծալված նամակը բաց արեց և մի քանի անգամ կարդաց։ ◆ Ծալված և ծալվելու մամուլները խառնվել էին իրար։
- ծալվածքներ ստանալ, ծալծլվել ◆ Տեր-Հայկազունն ստիպված եղավ իր մետաքսյա չծալվող շուրջառով նստել հրապարակի կավահողին։ Ֆրանց Վերֆել
- (փխբ․) կռանալ, կորանալ, կորաքամակ դառնալ ◆ Էդքան մի ծալվի արտի վրա, աչքդ փուշ կմտնի։ (Ակսել Բակունց) ◆ Ճկնությունից ծալվում էր ծնկները
- կթոտվել, կայունությունը կորցնել ◆ Նա հետևից այնպես զարկեց նրա ոտքերին, որ մսավաճառի ծնկները ծալվեցին։ (Ակսել Բակունց)
- կուչ ու մուչ գալ ◆ Նա ծալվում էր ճիպոտի հարվածների տակ։
- (փխբ․) խոնարհվել ◆ Նա ամեն կողմ ծալվում էր՝ գործ դնելով շողոքորթության բոլոր ձևերը։ (Րաֆֆի) ◆ Նա, չնայելով յուր մարմնի անհամեմատ հաստությանը, թեքուն եղեգի նման ծալվում է, ամեն մարդու առջև։ (Րաֆֆի)
- աղեղի ձև ընդունել, անկյուն կազմել ◆ Վիզը ծալվեց։ ◆ Ոռքը ծալվեց։
- շուռ գալ, շրջվել, շերտով վրա շրջվել ◆ Պարարտ սևահողը ծալվում էր իրար վրա։ (Ակսել Բակունց)
- (փխբ․) շողոքորթել, քծնել, ստորաքարշ ղոնարհումներ անել
- կուզվել, կռանալ ◆ Ծերերն ունեն կռնակներ ծալված մինչև գերեզման։ (Դանիել Վարուժան)
- (փխբ․) թեքվել, ծռվել ◆ Ձեռքի կառքերը, ձիերի կառքերը… ցրվում էին, ծալվում էին քաղաքի հազար-հազար կետերում։ (Ավետիք Իսահակյան)
- (փխբ․) (նորբ․) պարելէ ծալվելով (կորանալ-բարձրանալով) ◆ Եվ ամեն մի տունդարձից առաջ Մգրոյի պարբաշի հայրը գորանի էր ծալվում, քոչարի զարկում ու յարխուշտա ծառս լինում։ Կամո Արեյան
- տե՛ս ծալծլվել
- տե՛ս խոնարհվել
- տե՛ս կռանալ, կորանալ
- տե՛ս ճկվել, կորվել
- տե՛ս շրջվել
| Խոնարհում
|
|
| Անորոշ դերբայ
|
ծալվել
|
| Ենթակայական դերբայ
|
ծալվող
|
| Հարակատար դերբայ
|
ծալված
|
| Համակատար դերբայ
|
ծալվելիս
|
| Անկատար դերբայ
|
ծալվում
|
| Վաղակատար դերբայ
|
ծալվել
|
| Ապակատար դերբայ
|
ծալվելու
|
| Ժխտական դերբայ
|
ծալվի
|
| անձ
|
եզակի
|
հոգնակի
|
| առաջին
|
երկրորդ
|
երրորդ
|
առաջին
|
երկրորդ
|
երրորդ
|
| Սահմանական եղանակ
|
|
ես
|
դու
|
նա
|
մենք
|
դուք
|
նրանք
|
| Անկատար ներկա
|
ծալվում եմ
|
ծալվում ես
|
ծալվում է
|
ծալվում ենք
|
ծալվում եք
|
ծալվում են
|
| Անկատար անցյալ
|
ծալվում էի
|
ծալվում էիր
|
ծալվում էր
|
ծալվում էինք
|
ծալվում էիք
|
ծալվում էին
|
| Ապակատար ներկա
|
ծալվելու եմ
|
ծալվելու ես
|
ծալվելու է
|
ծալվելու ենք
|
ծալվելու եք
|
ծալվելու են
|
| Ապակատար անցյալ
|
ծալվելու էի
|
ծալվելու էիր
|
ծալվելու էր
|
ծալվելու էինք
|
ծալվելու էիք
|
ծալվելու էին
|
| Վաղակատար ներկա
|
ծալվել եմ
|
ծալվել ես
|
ծալվել է
|
ծալվել ենք
|
ծալվել եք
|
ծալվել են
|
| Վաղակատար անցյալ
|
ծալվել էի
|
ծալվել էիր
|
ծալվել էր
|
ծալվել էինք
|
ծալվել էիք
|
ծալվել էին
|
| Անցյալ կատարյալ
|
ծալվեցի
|
ծալվեցիր
|
ծալվեց
|
ծալվեցինք
|
ծալվեցիք
|
ծալվեցին
|
| Ըղձական եղանակ
|
|
ես
|
դու
|
նա
|
մենք
|
դուք
|
նրանք
|
| Ապառնի
|
ծալվեմ
|
ծալվես
|
ծալվի
|
ծալվենք
|
ծալվեք
|
ծալվեն
|
| Անցյալի ապառնի
|
ծալվեի
|
ծալվեիր
|
ծալվեր
|
ծալվեինք
|
ծալվեիք
|
ծալվեին
|
| Պայմանական եղանակ
|
|
ես
|
դու
|
նա
|
մենք
|
դուք
|
նրանք
|
| Ապառնի
|
կծալվեմ
|
կծալվես
|
կծալվի
|
կծալվենք
|
կծալվեք
|
կծալվեն
|
| Անցյալի ապառնի
|
կծալվեի
|
կծալվեիր
|
կծալվեր
|
կծալվեինք
|
կծալվեիք
|
կծալվեին
|
| Հարկադրական եղանակ
|
|
ես
|
դու
|
նա
|
մենք
|
դուք
|
նրանք
|
| Ապառնի
|
պիտի ծալվեմ
|
պիտի ծալվես
|
պիտի ծալվի
|
պիտի ծալվենք
|
պիտի ծալվեք
|
պիտի ծալվեն
|
| Անցյալի ապառնի
|
պիտի ծալվեի
|
պիտի ծալվեիր
|
պիտի ծալվեր
|
պիտի ծալվեինք
|
պիտի ծալվեիք
|
պիտի ծալվեին
|
| Հրամայական եղանակ
|
|
|
դու
|
|
|
դուք
|
|
| Ապառնի
|
|
ծալվի՛ր
|
|
|
ծալվե՛ք
|
|
|
Արտահայտություններ
խմբագրել
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
