Հայերեն

«կմախք» ժեստը հայերեն ժեստերի լեզվով
 
Տարբեր կենդանի օրգանիզմների կմախքներ

Դասական ուղղագրութեամբ՝ կմախք

վանկեր՝ կ(ը)•մախք 

Ստուգաբանություն խմբագրել

Թերևս փոխառություն սեմական աղբյուրից՝ գուցե աքքադերենից. հմմտ. gimāhu (kima(h)hu(m)) «գերեզման»[1]։ < հուն. skeletos, բառացի՝ չորացած

Գոյական

  1. մարդու և կենդանիների մարմնի ոսկորների ամբողջությունը ◆ Ինչքան ոսկորներ, կմախքներ անթաղ Հովհաննես Թումանյան, ◆ Հենց որ դիակը թողնում են հեռանում՝ թռչունները մաքրում են միսը, թողնում են կմախքը Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ Մի պարոն եվրոպական տարազով, նիհար, ինչպես կմախք, … (Շիրվանզադե)
  2. շինության՝ շինվածքի ներքին հիմնամասը, հիմնակմախքը ◆ Քաղաքային լողափի դեմ հանդիման` ասես դանակով մեջտեղից կտրած, բարձրահարկ մի շենքի կմախք է կանգնած։, ◆ Շենքի կմախքը պահպանվել է, և դրա վրա շարվել են նոր պատեր։ (մամուլից) ◆ …ջրասուզակները պատահաբար նավի կմախք հայտնաբերեցին։
  3. (փխբ․) որևէ բանի նախնական հիմքը՝ հենքը ◆ Կարող եմ համարձակ ասել, որ յուր գրվածքները… Նրա կենդանի խոսածների ու քարոզածների կմախքներն էին (Մուրացան)
  4. (փխբ․) չափազանց նիհար ◆ Սակայն այս կես կմախքն իր երջանիկ անցյալից անխախտ պահպանել էր երկու բան - առողջ ստամոքս և մշտապես տրտնջող լեզու (Շիրվանզադե)

Հոմանիշներ խմբագրել

  1. ոսկերոտիք, ոսկրոտի
  2. հիմնակմախք, հիմնամաս
  3. հենք
  4. ուրվագիծ

Արտահայտություններ խմբագրել

  1. կմախք դառնալ
    1. կմախքանալ
    2. սաստիկ նիհարել
  2. կես կմախք[2]
  3. կենդանի կմախք[2]
Թարգմանություն խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Հայերեն ստուգաբանական բառարան, Գևորգ Ջահուկյան։ «Ասողիկ» Հրատարակչություն, Երևան, 2010
  2. 2,0 2,1 Հայերեն դարձվածքների ընդարձակ բացատրական բառարան, Պետրոս Սարգսի Բեդիրյան։ Երևանի Պետական Համալսարանի Հրատարակչություն, Երևան, 2011։

Աղբյուրներ խմբագրել

  • ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան․ Հրաչյա Աճառյանի Անվան Լեզվի Ինստիտուտ։ Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն, Երևան, 1974։
  • հայոց լեզուի նոր բառարան, Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան, Հրանդ Գանգրունի եւ Փարամազ Կ. Տօնիկեան։ Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն, Պէյրութ, 1968։
  • Ս․ Գասարջյան, Ճարտարապետական և շինարարական տերմինների ռուս-հայերեն և հայ-ռուսերեն բացատրական բառարան, Երևան, 2007 — 572 էջ։
 
Վիքիպեդիայում հոդված կա հետևյալ թեմայով՝ Կմախք: