հանդես
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [hɑnˈdɛs]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ հանդէս
վանկեր՝ հան•դես
Ստուգաբանություն
խմբագրելՓոխառություն իրանական աղբյուրից. հմմտ. ավեստերեն handaesa-, andes «երևալ, հանդես գալ»։
Գոյական
- մասսայական տոն՝ տոնախմբություն ◆ Այստեղ միշտ քեֆ ու հանդես է։ (Վահան Տերյան)
- մշակութային մասսայական միջոցառում (երեկույթ, համերգ, ներկայացում և այլն)
- շուք, շքեղություն
- պարբերական հրատարակություն, պարբերագիրք, ժուռնալ ◆ Տեր խմբագիր, պոետ եմ նոր, բերել եմ ձեզ ոտանավոր, ահա կարդամ, ականջ դրեք, Ձեր հանդեսում տեղավորեք։ Հովհաննես Թումանյան
- որևէ բանի հրապարակական շքեղ արարողություն՝ ծիսակատարություն ◆ Պսակադրության հանդես:
- (հնց․) ցուցադրություն, ցուցահանդես ◆ Պատկերների հանդես:
- (հնց․) ստուգատես, զորատես
- (հնց․) ասպարեզ, հրապարակ, մրցարան ◆ Երգ ու տաղով մտա հանդես: Հովհաննես Թումանյան
- (նորբ․) հեռուստատեսային հատուկ բնույթի տեղեկատու հաղորդում ◆ Հեռուստատեսության սպորտային հանդես:
- (պաշտանվ․) մշակութային զանգվածային միջոցառում
Հոմանիշներ
խմբագրել- տոնախմբություն, տոնահանդես, տոնակատարություն, շքահանդես, տոն
- ցերեկույթ (ցերեկով), երեկույթ, ցայգահանդես (երեկոյան)
- շքահանդես, տոնահանդես, անցահանդես, շքեղահանդես, պայծառակացուրդ (հնց․)
- պարբերահանդես, պարբերագիրք, պարբերական, ամսագիր, ամսահանդես
- արարողություն, արարողակարգ
- ցուցահանդես, պատկերահանդես, ցուցադրություն
- զորահանդես, ռազմահանդես, զինահանդես, զորացույց, զորատես, (հնց․)՝ զորանցք, տողանցք, տողանցություն, տողանցում
- երաժշտահանդես, նվագահանդես, համերգ, երգահանդես
- խրախճանք, խնջույք, կերուխում, քեֆ, գինարբուք, հացկերույթ, ճաշկերույթ, կոչունք, սեղան (ժղ․), (հնց․)՝ խրախճան, խրախճանություն, խրախություն, խրախունք, րախճանք, խնծղանք
- ներկայացում
Արտահայտություններ
խմբագրել- հանդես բանալ - երևան բերել, ցուցաբերեկ ◆ Սկզբում մեծ հոգատարություն էր հանդես բերում տնտեսության մեջ։ (Ավետիք Իսահակյան)
- հանդես բերել
- երևան բերել, ասպարեզ հանել
- ցուցաբերել, դրսևորել
- հանդես գալ
- երևան գալ, ասպարեզ իջնել ◆ Այնտեղ, ուր չի ազդում խոսքը, պետք է հանդես գա զենքը։ Ստեփան Զորյան
- ելույթ ունենալ (ճառով՝ զեկուցումով և այլն) ◆ Նրանից անմիջապես հետո պատասխան խոսքով հանդես եկավ Աքպերը։ (Գարեգին Սևունց)
- մրցությունների մասնակցել
- հանդես կանգնել - տե՛ս հանդես գալ (1)
- հանդես հանել - տե՛ս հանդես բերել
| Ի արտաքին հոլովում | ||
| Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
| Ուղղ. | հանդես(ը) | հանդեսներ(ը) |
| Սեռ. | հանդեսի | հանդեսների |
| Տր. | հանդեսի(ն) | հանդեսների(ն) |
| Հայց. | հանդես(ը) | հանդեսներ(ը) |
| Բաց. | հանդեսից | հանդեսներից |
| Գործ. | հանդեսով | հանդեսներով |
| Ներգ. | հանդեսում | հանդեսներում |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Դ․Ս․ Չիլինգարյան, Ե․Լ․ Երզնկյան, Պաշտպանական-անվտանգային տերմինների հայերեն-ռուսերեն-անգլերեն բացատրական բառարան, Գյումրի, «ՀՀ ՊՆ ռազմավարական հետազոտությունների ինստիտուտ», 2015 — 1196 էջ։