մրուր
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [mɾuɾ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ մրուր
վանկեր՝ մ(ը)•րուր
Ստուգաբանություն
խմբագրելԹերևս մուր բառի հետ միասին պատկանում է *mu-ro- նախաձևին՝ *meu («խոնավ, կեղտոտ, հեղուկ, կեղտոտել») արմատից։ Աճառյանը կասկածելի է համարում։
Գոյական
- գինու, ձեթի և այլնի տակը նստած թանձր նյութը, տակուցք
- (փխբ․) դիրտ, տիղմ ◆ Գլուխ էր բարձրացրել կյանքի սև մրուրը, տականքը։ (Քրիստափոր Թափալցյան)
- (փխբ․) դառնություն փորձություն ◆ Աշխարհ եկար խալխի սիրով, դարձար վերքի ամոքիչ. զարմանալի զուլալ սրտով կյանքի մրուրն ըմպեցիր։ (Մամուլ)
- հետք, որևէ բանի արտահայտություն՝ հետք ◆ Նա… թախծոտ երգ էր լսում, աչքերի մեջ՝ վշտի մրուր: (Սուրեն Այվազյան)
- որևէ վատ սովորույթի՝ գաղափարախոսության և այլնի մնացուկ, վերապրուկ
- (փխբ․) հասարակության տակուցք
- (խոհր․) կաթսայի տակի այրվածք, մթերքի մրուր
Հոմանիշներ
խմբագրել- տակուցք, տակուկ, մրրուկ, մրուկ
- գինեմրուր, գինեքար, դիրտ
- նստոց (մեղք)
- տե՛ս տիղմ
- տե՛ս մուր
- տե՛ս դառնություն, փորձություն
- տե՛ս տականք
- տե՛ս մնացուկ, վերապրուկ
Արտահայտություններ
խմբագրել- մրուրը քամել (փխբ․) - դառնությունը մինչև վերջ կրել ◆ Ճակատագիրը վճռել էր քամել տալ նրա դժբախտության մրուրը մինչև վերջին կաթիլը։ (Րաֆֆի)
Ի արտաքին հոլովում | ||
Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
Ուղղ. | մրուր(ը) | մրուրներ(ը) |
Սեռ. | մրուրի | մրուրների |
Տր. | մրուրի(ն) | մրուրների(ն) |
Հայց. | մրուր(ը) | մրուրներ(ը) |
Բաց. | մրուրից | մրուրներից |
Գործ. | մրուրով | մրուրներով |
Ներգ. | մրուրում | մրուրներում |
Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ | |
|
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Սերգեյ Ավագյան, Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան, Երևան, «ԴԱԼԼ», 2009 — 240 էջ։