Հայերեն
Դասական ուղղագրութեամբ՝ պէտք
վանկեր՝ պետք
Փոխառություն իրանական աղբյուրից՝ *pet- (*pa-ita-). հմմտ. միջին պարսկերեն apāyēt, պարսկերեն bāyad «պետք է»։
Գոյական
- որևէ բանի պահանջ՝ կարիք ◆ Մշտատև շարժունության ու աղմուկի պետք զգացող այդ աշխույժ, այդ անհանգիստ աղջիկն այժմ դարձել է լռակյաց։ (Մուրացան)
- որևէ բանի պակասություն՝ բացակայություն կամ անբավարարություն, պակաս ◆ Դա եկել է և այդպիսի քարոզներով կամենում է զրկել մեզ մեր կյանքի պետքերը հայթայթելու քաջությունից։ (Րաֆֆի)
- անհրաժեշտություն
- գործածություն, գործադրություն, օգտագործում ◆ (Ամրությունը) ուներ այնքան շատ բաժանմունքներ, որքան շատ պետքերի էր ծառայում (Րաֆֆի)
Ածական
- հարկավոր, անհրաժեշտ ◆ Ինչի՞ս է պետք գանձ ու գահ։ (Ավետիք Իսահակյան) ◆ Ո՛չ մտքեր են պետք, ո՛չ ձիրք և ո՛չ խելք։ Հովհաննես Թումանյան
- պիտանի
Գոյական
- (մղմխս․) բնական կարիք
- կարիք, պահանջ, հարկավորություն, պահանջմունք, հարկ, պետքություն, պետ (հնց․), սնիկ (գվռ․)
- պակասություն, պակաս, անբավարարությւոն
- անհրաժեշտություն, կարևորություն, հարկ, հարկավորություն, կարիք, անհրաժեշտականություն
- գործածություն, կիրառություն, կիրարկություն, կիրարկում, գործադրություն, գործարկություն, օգտագործում
- հարկավոր, անհրաժեշտ, կարևոր
- պիտանի, պետքական, անխոտելի, (հզվդ․)՝ պիտանիավոր, պիտանացու, (գվռ․)՝ պիտվական, պիտվալի, պիտվանի
- պետք է
- անհրաժեշտ է
- հարկադրական եղանակի բաղադրիչ՝ եղանակիչ ◆ Պետք է գրավենք ձմեռային պալատը։ (Ակսել Բակունց)
- պետքը (պետքս, պետքդ, պետքները, պետքներս, պետքներդ) լինել (չլինել)
- կարևոր՝ հետաքրքիր լինել, նշանակություն ունենալ
- հոգ՝ փույթ լինել, մտահոգել
- պետք գալ - մի բանի համար պիտանի լինել, որևէ պետքի ծառայել ◆ Ես կարող եմ մի բանի պետք գալ: (Ղազարոս Աղայան) ◆ Պարկը տանը պետք կգա: (Ավետիք Իսահակյան)
- պետք լինել
- հարկավոր լինել, անհրաժեշտ լինել, օգտակար լինել ◆ Երիտասարդը ձեռք էր բերում գիտելիքներ, որ կյանքում նրան հաճախ էին պետք լինում: (Ակսել Բակունց)
- տե՛ս պետք է
- պետքի գալ - տե՛ս պետք գալ
- պետք է որ, պետք է - կարելի է ենթադրել, թվում է թե ◆ Պետք է այն պարոնը ազնիվ տղամարդ լինի։ (Րաֆֆի)
- պետք ունենալ - կարիք զգալ ◆ Ճանապարհից եկած մարդը ուտելու պետք կունենա: (Րաֆֆի)
- բանի պետք - պետքական ◆ Ո՛չ եռանդն է բանի պետք, ո՛չ ձգտումը, ո՛չ գործը, ո՛չ գործը, ո՛չ իդեալը - ոչինչ։ (Նար-Դոս)
| Ի արտաքին հոլովում
|
|
|
Եզակի թիվ |
Հոգնակի թիվ
|
| Ուղղ. |
պետք(ը) |
պետքեր(ը)
|
| Սեռ. |
պետքի |
պետքերի
|
| Տր. |
պետքի(ն) |
պետքերի(ն)
|
| Հայց. |
պետք(ը) |
պետքեր(ը)
|
| Բաց. |
պետքից |
պետքերից
|
| Գործ. |
պետքով |
պետքերով
|
| Ներգ. |
պետքում |
պետքերում
|
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
