ցավ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [t͡sʰɑv]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ ցաւ
վանկեր՝ ցավ
Ստուգաբանություն
խմբագրելԹերևս բնիկ հնդեվրոպական՝ *k՛sā-po-` *k՛sā- «այրել» արմատից։
Գոյական
- մարմնական ցավագին զգացում՝ վերքի, հիվանդության և այլնի պատճառով
- (ժղ․) հիվանդություն
- վիշտ, հոգեկան տառապանք
- (փխբ․) հոգս, մտահոգություն
- (փխբ․) պատուհաս, փորձանք, չարիք
Վերաբերական
խմբագրել- արտահայտում է զայրույթ՝ սրտնեղություն մեկի նկատմամբ ◆ Ցա՜վ, ամոթը երեսդ բռնի։ (Հրանտ Մաթևոսյան)
- բորբոքման դասական նշաններից մեկը
Հոմանիշներ
խմբագրել- խոցտուկ, կոտտանք, խշխշուկ (գվռ․), խշխիշ, խժխժա, կրկուտ, կրկտանք, ցոլքոց, ցոլցունք, ուֆու, ուֆուն (մանկ․),
- տե՛ս հիվանդություն
- տե՛ս վիշտ
- տե՛ս հոգս
- տե՛ս պատուհաս
- տե՛ս երկունք
- տե՛ս ափսոսանք
Արտահայտություններ
խմբագրել- ցավ ի սիրտ (հին) (գրք․) - սրտի ցավով, ցավ զգալով
- ցավ հասնել
- աղետ՝ չարիք՝ փորձանք գալ
- հիվանդություն դիպչել
- ցավ տալ
- ցավել
- ցավ հասցնել՝ պատճառել
- ցավ քաշել
- ծանր ցավ ունենալ՝ տանել
- հիվանդություն ունենալ, ծանր հիվանդությամբ տառապել
- նեղություն՝ չարչարանք կրել
- մեկի՝ մի բանի համար ցավել
- ցավս գլուխդ, հորս ցավը - արհամարհանքի արտահայտություն
- մեծ ցավի գաս՝ գա (գաք, գան) - մեռնես, մեռնի և այլն (անեծք)
| Ի արտաքին հոլովում | ||
| Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
| Ուղղ. | ցավ(ը) | ցավեր(ը) |
| Սեռ. | ցավի | ցավերի |
| Տր. | ցավի(ն) | ցավերի(ն) |
| Հայց. | ցավ(ը) | ցավեր(ը) |
| Բաց. | ցավից | ցավերից |
| Գործ. | ցավով | ցավերով |
| Ներգ. | ցավում | ցավերում |
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Հովհաննես Մակարյան, Կիմ Աբելյան, Անասնաբուժական կլինիկական տերմինների բացատրական բառարան, Երևան, «Ստամպա», 2002 — 256 էջ։