Հայերեն
Դասական ուղղագրութեամբ՝ փռել
վանկեր՝ փ(ը)•ռել
Բնիկ հնդեվրոպական՝ *phēr-s-` *pher- «սփռել, ցանել» արմատից. հմմտ. հունարեն σπείρω «ցանել, սփռել», միջին վերին գերմաներեն sproewen «ցայտել, դուրս տալ», լատիներեն spargo «ցանել, ցրվել»։
Բայ
- բացելով գցել սփռել ◆ Գորգը՝ սփռոցը փռել:
- տարածել, բացել դեպի տարբեր կողմեր ◆ Թևերը փռել:
- հնձած խոտը՝ քաղած պտուղները և այլն բարակ շերտով տարածել որևէ մակերևույթի վրա (չորանալու համար) ◆ Ցորենը՝ ալյուրը՝ առվույտը փռել:
- լվացքի շորերը՝ անկողինը ևն տարածել բաց օդում՝ չորանալու կամ օդափոխվելու համար
- (փխբ․) գետին գցելով ամբողջ հասակով պառկեցնել
- (փխբ․) սպանել, դիակը փռել ◆ Նա չէր էլ հիշում, թե այդ օրը քանի ֆաշիստ փռեց:
- մեծ քանակությամբ լցնել ◆ Էլ թանկ ուտելիք, էլ ազնիվ մրգեր բերում են փռում Հովհաննես Թումանյան
- (փխբ․) արձակելով թողնել, որ ցրվեն, բաց թողնել ◆ Սարի լանջով մեկ փռում էր ոչխարի հոտը, մեջքը մի քարի դեմ անում, շվի էր նվագում (Վախթանգ Անանյան)
- արձակելով սփռել՝ ցրել, թափել (մազերի՝ գիսակների և այլն մասին)
- (փխբ․) տոգորել, տարածել, սփռել ◆ Վարդերն էին իրենց բուրմունքը փռել պարտեզում։
- (փխբ․) իջնել, բռնել, պատել ◆ Գիշերը փռեց խավարը երկրի վրա։
- (փխբ․) որևէ բան մանրամասնորեն պատել՝ բացել ուրիշների առջև ◆ Ինչու՞ է նա ընտանեկան գաղտնիքները փռում Կարինեի առաջ, ինչու՞ (Բոգդան Վերդյան)
-
- սփռել, (փխբ․)
- տարածել, պարզել
- տախտապարել, տախտապաստել
- կախել
- գետնել, տապալել, գետնահարել, զգետնել (ժող.) գլորել, գցել, փռել, գետին գցել (ձգել) գետին զարկել, գետին գլորել, գետնովը տալ, վայր գցել, վայր ձգել (արևմտհ․), գլխի վրա բերել, կռնակը գետին բերել, թիակը գետին դնել, թիկունքը գետին զարկել
- տե՛ս սպանել
- ցուցադրել
- տարածել, շաղ տալ
- տե՛ս հագեցնել
- արձակել, թափել, ցրել
-
-
| Խոնարհում
|
|
| Անորոշ դերբայ
|
փռել
|
| Ենթակայական դերբայ
|
փռող
|
| Հարակատար դերբայ
|
փռած
|
| Համակատար դերբայ
|
փռելիս
|
| Անկատար դերբայ
|
փռում
|
| Վաղակատար դերբայ
|
փռել
|
| Ապակատար դերբայ
|
փռելու
|
| Ժխտական դերբայ
|
փռի
|
| անձ
|
եզակի
|
հոգնակի
|
| առաջին
|
երկրորդ
|
երրորդ
|
առաջին
|
երկրորդ
|
երրորդ
|
| Սահմանական եղանակ
|
|
ես
|
դու
|
նա
|
մենք
|
դուք
|
նրանք
|
| Անկատար ներկա
|
փռում եմ
|
փռում ես
|
փռում է
|
փռում ենք
|
փռում եք
|
փռում են
|
| Անկատար անցյալ
|
փռում էի
|
փռում էիր
|
փռում էր
|
փռում էինք
|
փռում էիք
|
փռում էին
|
| Ապակատար ներկա
|
փռելու եմ
|
փռելու ես
|
փռելու է
|
փռելու ենք
|
փռելու եք
|
փռելու են
|
| Ապակատար անցյալ
|
փռելու էի
|
փռելու էիր
|
փռելու էր
|
փռելու էինք
|
փռելու էիք
|
փռելու էին
|
| Վաղակատար ներկա
|
փռել եմ
|
փռել ես
|
փռել է
|
փռել ենք
|
փռել եք
|
փռել են
|
| Վաղակատար անցյալ
|
փռել էի
|
փռել էիր
|
փռել էր
|
փռել էինք
|
փռել էիք
|
փռել էին
|
| Անցյալ կատարյալ
|
փռեցի
|
փռեցիր
|
փռեց
|
փռեցինք
|
փռեցիք
|
փռեցին
|
| Ըղձական եղանակ
|
|
ես
|
դու
|
նա
|
մենք
|
դուք
|
նրանք
|
| Ապառնի
|
փռեմ
|
փռես
|
փռի
|
փռենք
|
փռեք
|
փռեն
|
| Անցյալի ապառնի
|
փռեի
|
փռեիր
|
փռեր
|
փռեինք
|
փռեիք
|
փռեին
|
| Պայմանական եղանակ
|
|
ես
|
դու
|
նա
|
մենք
|
դուք
|
նրանք
|
| Ապառնի
|
կփռեմ
|
կփռես
|
կփռի
|
կփռենք
|
կփռեք
|
կփռեն
|
| Անցյալի ապառնի
|
կփռեի
|
կփռեիր
|
կփռեր
|
կփռեինք
|
կփռեիք
|
կփռեին
|
| Հարկադրական եղանակ
|
|
ես
|
դու
|
նա
|
մենք
|
դուք
|
նրանք
|
| Ապառնի
|
պիտի փռեմ
|
պիտի փռես
|
պիտի փռի
|
պիտի փռենք
|
պիտի փռեք
|
պիտի փռեն
|
| Անցյալի ապառնի
|
պիտի փռեի
|
պիտի փռեիր
|
պիտի փռեր
|
պիտի փռեինք
|
պիտի փռեիք
|
պիտի փռեին
|
| Հրամայական եղանակ
|
|
|
դու
|
|
|
դուք
|
|
| Ապառնի
|
|
փռի՛ր
|
|
|
փռե՛ք
|
|
|
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
