ետ

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [jɛt]

Դասական ուղղագրութեամբ՝

Արտասանություն

վանկեր՝ ետ 

Մակբայ

1. գործածվում է որպես հարադիր բայերի բաղադրիչ
   1. առջևի կողմին հակառակ ուղղությամբ, դեպի թիկունքի կողմը ◆ Ետ նայել
   2. նախընթաց ուղղության հակառակ ուղղությամբ ◆ Ետ դառնալ
   3. ժխտման՝ հակառակ գործողության կամ վիճակի ◆ Ետ վարժվել

Հոմանիշներ

1. տե՛ս հետ, հետո, հետև

Արտահայտություններ

1. ետ անել
   1. արձակել, քակել, լուծել
   2. փակել, ծածկել
   3. ետ թողնել, ետ գցել, ետ պահել
2. ետ առնել
   1. տվածը նորից վերցնել՝ իրեն առնել
   2. խոստումը չեղյալ համարել, խոստացածից հրաժարվել
   3. վերցնել, հեռացնել (ժղ․)
3. ետ բերել
   1. վերադարձնել, տեղը բերել
   2. մի տեղից ետ դարձնել
   3. դարձնել, մի մասը շուռ տալով ծալել
   4. տե՛ս քթից բերանից բերել
4. ետ գալ
   1. վերադառնալ
   2. փսխվել, կերածը ետ թափվել
5. ետ գնալ
   1. վերադառնալ
   2. հետադիմել
   3. դեպի ետ ուղղված լինել, դեպի ետ ծռվել՝ ծալվել
6. ետ գցել
   1. մեկին ետ թողնել, առաջ անցնելուն խանգարել
   2. զարգացումը խոչընդոտել, առաջխաղացմանը խանգարել
   3. ուշացնել
   4. հետաձգել, հետագային թողնել
   5. խնայելով հավաքել, տնտեսել
   6. դեպի ետ տանել՝ հավաքել
7. ետ դառնալ
   1. վերադառնալ
   2. սկսած գործից հրաժարվել, սկսածը չավարտել
   3. ետ դարձ (հրաման) (ռազմ․): Կանգնած վիճակում կամ քայլելիս դեպի ետ շրջվելու՝ դառնալու հրաման
8. ետ դարսել-ծալքերը՝ դարսելը հարթել՝ լուծել՝ քանդել
9. ետ դնել-պահել, ետ գցել (5)
10. ետ եկած-տե՛ս հետ եկած
11. ետ ընկնել
    1. ուրիշներից ետ մնալ, ուրիշների ընթացքին չհասնել
    2. ուշանալ
    3. սերել, ծնվել
    4. ընկողմանել, թիկն տալ
12. ետ ընկրկել - ետ քաշվել, նահանջել, ընկրկել
13. ետ թողնել - առաջ անցնել՝ մեկին կամ մի բան իր ետև պահելով
14. ետ լինել
    1. ետ մնալ
    2. ետ կանգնել
15. ետ կանգնել
    1. խոստումից հրաժարվել, խոսքը չկատարել
    2. մի բան անելուց դադարել, ձեռք վերցնել, թողնել
16. ետ կանգնեցնել
    1. խոստումից հրաժարեցնել, խոսքը ետ վերցնել տալ
    2. դադարեցնել տալ, ձեռք վերցնել տալ
17. ետ կանչել
    1. կանչելով ետ դարձնել
    2. որևէ տեղից ետ բերել մեկին՝ առաջարկել՝ հրամայել՝ հարկադրել թողնելու որևէ տեղ՝ պաշտոն՝ զբաղմունք
18. ետ կացնել - տե՛ս ետ կանգնեցնել
19. ետ կենալ - տե՛ս ետ կանգնել
20. ետ ձգել
    1. տե՛ս ետ գցել
    2. ձգել դեպի ետ, հակառակ ուղղությամբ ձգել
21. ետ մղել
    1. վանել, դեպի ետ քշել, հեռացնել
    2. ետ պահել, զսպել
22. ետ մնալ - նույնն է՝ ետ ընկնել
23. ետ նայել
    1. դեպի ետ նայել, թիկունքի կողմի ուղղությամբ նայել
    2. անցածը վերհիշել՝ մտաբերել՝ քննել
24. ետ պահել
    1. կասեցնել, գնալուն՝ առաջընթացին խանգարել
    2. ետ կանգնեցնել, հրաժարեցնել
    3. ետ դնել, ետ գցել, պահել մի բան
    4. զսպել
25. ետ սովորել
    1. սովորածը մոռանալ, վարժությունը՝ հմտությունը կորցնել
    2. որևէ սովորությունից հրաժարվել՝ ետ կանգնել
26. ետ վերցնել-նույնն է՝ ետ առնել
27. ետ տալ
    1. վերադարձնել
    2. շրջել, շուռ տալ
    3. բացել, քանդել
    4. փսխել
28. ետ քաշել
    1. քաշելով ետ պահել՝ խանգարել՝ զսպել
    2. պաշտոնն իջեցնել, ցածր պաշտոնի տանել
29. ետ քաշվել
    1. ետ քաշել-ի կրավորականը և չեզոքը
    2. ասպարեզից դուրս գալ՝ հեռանալ, մի կողմ քաշվել, մի կողմ կանգնել, չխառնվել
    3. նահանջել, ընկրկել

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ back գերմաներեն՝ դանիերեն՝ bagud թուրքերեն՝ geriye իսպաներեն՝ hacia atrás իտալերեն՝ a rovescio հոլանդերեն՝ achterwaarts հունարեն՝ προς τα πίσω շվեդերեն՝ bakåt պորտուգալերեն՝ para trás ռուսերեն՝ назад (ru) ‎(nazad), обратно (ru) ‎(obratno) վրացերեն՝ უკან ֆրանսերեն՝ arriéré

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։