պատարագ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [pɑtɑˈɾɑɡ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ պատարագ
վանկեր՝ պա•տա•րագ
Ստուգաբանություն
խմբագրելՓոխառություն իրանական աղբյուրից, բայց բուն աղբյուրը հավաստված չէ։
Գոյական
- (կրոն․) քրիստոնեական եկեղեցու գլխավոր, պաշտամունքային արարողություն՝ որպես հիշատակ խորհրդավոր ընթրիքի, այլև որպես հաղորդության խորհուրդ ◆ Բազմությունը շտապում էր դեպի վանքը պատարագ տեսնելու և սուրբ տիրամոր գերեզմանը համբուրելու։ (Րաֆֆի)
- ժամերգություն, ժամասացություն
- (երժշտ․) պատարագի ժամանակ երգվող կամ նվագվող երաժշտություն՝ եղանակ ◆ Քառաձան պատարագ:
- (փխբ․) հաճելի ու խորհրդավորությամբ տոգորված երգեցողություն՝ նվագ՝ ճռվողություն և այլն
- (հնց․) նվեր, ընծա, զոհ
- (կրոն․) քրիստոնեական գլխավոր ժամասացություն, որի ժամանակ կատարվում է հաղորդագրության խորհուրդը
Հոմանիշներ
խմբագրել- (կրոն․) մեսսա, հոգեհանգիստ
- տե՛ս ժամերգություն
- տե՛ս նվեր, ընծա
- տե՛ս ողջակեզ
Արտահայտություններ
խմբագրել- պատարագ կանգնել - պատարագ սկսվել ◆ Ու ժամի ծխոտ կամարների տակ կանգնած էր արդեն տխուր պատարագ: Հովհաննես Թումանյան
- պատարագ մատուցել՝ մատուցանել - պատարագել, պատարագի արարողություն կատար ◆ Նա տիրոջ սուրբ սեղանի վրա պատարագ էր մատուցանում, բայց հարկը պահանջած ժամանակ՝ առաջնորդում էր զորքին դեպի պատերազմ։ (Րաֆֆի)
- հանդիսավոր պատարագ - բարձրաստիճան հոգևորականների մատուցած պատարագ ◆ Այդ միջոցին Բյուրականի եկեղեցում հանդիսավոր պատարագ էր մատուցանում Սահակ եպիսկոպոսը։ (Մուրացան)
- ձայնավոր պատարագ - պատարագ երգեցողությամբ
- թիվ պատարագ - պատարագ առանց երգեցողությամբ
- կից պատարագ - անմիջապես առավոտյան ժամերգությունից հետո կատարվող պատարագ
Ի արտաքին հոլովում | ||
Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
Ուղղ. | պատարագ(ը) | պատարագներ(ը) |
Սեռ. | պատարագի | պատարագների |
Տր. | պատարագի(ն) | պատարագների(ն) |
Հայց. | պատարագ(ը) | պատարագներ(ը) |
Բաց. | պատարագից | պատարագներից |
Գործ. | պատարագով | պատարագներով |
Ներգ. | պատարագում | պատարագներում |
Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Յու․ Ա․ Բախնիկին, Մ․ Ս․ Բելենկի, Ա․ Վ․ Բելով և ուրիշ․։ Մ․ Պ․ Նովիկովի խմբ․, Աթեիստի գրպանի բառարան («Հայաստան» հրատարակչություն), Երևան, 1983 — 308 էջ։
- Կ․Ե․ Մելիք-Վրթանեսյան, Մ․ Ա․ Տոնյան, Երաժշտական բացատրական բառարան, Երևան, «Խորհրդային գրող», 1989 — 270 էջ։
- Ռ․ Ա․ Վարդանյան, Պատմական իրադարձությունների տերմինների համառոտ բառարան, Վանաձոր, 2007 — 113 էջ։