վերցնել
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [vɛɾt͡sʰˈnɛl]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ վեր•ց(ը)•նել
Ստուգաբանություն
խմբագրելԲայ
- բռնել, առնել (ձեռքը, բերանը և այլն) ◆ Նա կավը վերցնում էր, ձեռքի մեջ տրորում ու գունդ դարձնում։
- մի ընկած կամ ցածում գտնվող բան բարձրացնել, վեր առնել ◆ Վանոն… վերցրեց առաջին պատահած քարը և ետևի կողմից խփեց Ասատուրի մեջքին (Նաիրի Զարյան)
- իր վրա բարձրացնել՝ առնել, կրել (գիրկն առնել, ուսին՝ մեջքին դնել ևն) ◆ Տարակուսանքի մեջ էին, թե ով պիտի վերցնի այս բեռը։ Դերենիկ Դեմիրճյան
- իր համար (օգտագործելու, սեփականելու ևն նպատակով) վեր առնել՝ ստանալ՝ ընդունել ◆ Գրելու թու՞ղթ ես ուզում, ահա քեզ, վերցրու՛ ինչքան ցանկանում ես։
- հետը վեր առնել՝ տանել՝ ունենալ, մոտը պահել՝ ունենալ ◆ Որքան կարող ես, հետդ ոսկի և ակնեղեն վերցրու: Դերենիկ Դեմիրճյան
- իր հետ տանել, ուղեկից դարձնել ◆ - Վերցրու տասը հեծյալ և առաջ ընկիր դեպի Ռշտունյաց ամրոցը։ Դերենիկ Դեմիրճյան
- հանձն առնել, ստանձնել ◆ Պաշտոն՝ պարտականություն վերցնել:
- մեկից՝ մի տեղից որևէ բան ժամանակավորապես կամ փոխարինաբար առնել՝ իր մոտ բերել՝ ստանալ ◆ Հարևանից վերցնում է փլավ քամելու պղնձե մաղը (Ակսել Բակունց)
- գրավել, տիրել ◆ Այն երկրներում, որտեղ իշխանությունը վերցրել են կոմունիստները, գաղութարարների երգը երգված է (Կ. Ռյուկման)
- (առավելապես՝ մեջտեղից, միջից բառերի հետ) ◆ վերացնել, սպանել, ոչնչացնել։ -Մի քանի հոգու պետք է վերցնել մեջտեղից։ Գուրգեն Մահարի
- քաղել, ընկալել, յուրացնել ◆ Այն ժամանակ… ես գրքերից ոչինչ չէի վերցրել և ապրում էի գյուղաստանում։ Հովհաննես Հովհաննիսյան
- մի բանի տեղիք տալ՝ արժանի լինել, մի բանի տեղ թողնել ◆ Առարկություն՝ հակաճառություն՝ կասկած վերցնել:
- թույլատրել, տանել, հանդուրժել ◆ Տոպոյ վիճաբանություն չէր վերցներ (Կարապետ Կոստանյան)
- ընդունել, իր մեջ առնել՝ ընկալել ◆ Ռշտունյաց օդը հիվանդություն չի վերցնում: Դերենիկ Դեմիրճյան
- հանել, վեր առնել ◆ Նա քոլոզը վերցրեց, ցույց տվեց գլխի պատռվածքը։ Հովհաննես Թումանյան
- փոխառել, ընդօրինակել, յուրացնել ◆ Քադաքական-իրավական ձևերը կարելի է վերցնել, ընդունել դրսից, յուրացնել, բայց լեզուն պետք է ստեղծագործել (Վահան Տերյան)
- բարձրացնել, դեպի վեր ուղղել, համբառնալ ◆ Ո՜հ, օտարասիրություն, օտարասիրություն, - Գոչեց բժիշկն, աչքերն երկինք վերցնեցով Հակոբ Պարոնյան
- առնել, բերել, հիշել ◆ Վերցնենք, իբրև օրինակ, հնչյունների առնմանությանը։
- խլել, հափշտակել ◆ Աղվեսը՝ հափ, վերցրեց պանիրն ու փախավ։
- տիրանալ, յուրացնել, սեփականել ◆ Վերցրել Է գյուղի ամենալավ հողերը և բոլորին խեղճացրել։
- առնել, գնել ◆ Ի՞նչ վերցրիր խանութից։
- գրավել, բռնագրավել ◆ Գյուղացիք կվերցնեն հողը (Վահան Տերյան)
- որպես վարձ՝ հատուցում ևն պահանջել՝ առնել ◆ Ամեն մի այցելության համար որքա՞ն Է վերցնում:
- ընդունել (ծառայության, սովորելու ևն) ◆ Պարոն վաճառական, իմ որդուս աշակերտ չե՞ք վերցնի (Ղազարոս Աղայան)
- բաձրացնել, վեր առնել, անջատելով հեռացնել ◆ Ուղեղի վրա մի ինչ-որ բղոճ կա, ուզում Է մաշով վերցնել: (Ղազարոս Աղայան)
- ծածկույթը՝ վարագույրը ևն հետ քաշել՝բացել (իջեցնել, բարձրացնել ևն) ◆ Վերցրու՛ երեսիդ քողը, սիրելի՛ս Հ
- խոսելու իրավունք ստանալ՝ առնել ◆ Ձայն՝ խոսք վերցնել:
- բերք՝ արդյունք ստանալ՝ առնել ◆ Մեկ չափ ցանողը երեք հարյուր չափ Է վերցնում (Ղազարոս Աղայան)
- մի կողմ քաշել՝ դնել՝ տանել, իր տեղից փոխադրել ◆ Վերցրու այդ աթոռն այդտեղից, խանգարում Է անցուդարձին։
- ուղղություն ընդունել՝ առնել ◆ Աջ՝ ձախ վերցնել։
- վարձել, վարձակալել ◆ Սենյակ՝ անկյուն վերցնել:
- կալանավորել, բռնել ◆ Մեկին աշխատանքից են վերցրել, մյուսներին՝ տնից։
- կազմում Է բազմաթիվ հարադրական բայեր գոյականների և կապերի հետ, ինչպես՝ ձեռք վերցնել, գերի վերցնել, ետ վերցնել ևն, որոնք տե՛ս առաջին բառերի տակ
- գործածվում Է եղանակավորող բառի դերով՝ ուրիշ բայի հետ՝ ցույց տալով գործողության անսպասելիությունը՝ տարօրինակությունը կամ հնարավորությունն իբրև սպառնալիք ◆ Կինը մնաց այրի…մի տարի հետո… ամուսնացավ, դարձյալ մի անտառապահի… հետ, բայց, դե, նրան Էլ թխկացրին. վերցրեց ու երրորդ անգամ ամուսնացավ մի ուրիշ անտառապահի հետ ՅՀ
Հոմանիշներ
խմբագրել- բռնել, առնել, ընդունել, ափարկել (հնց․), , ձեռքն առնել, ձեռք վերցնել, ձեռք տալ (գվռ․), վեր կալնել, վեր ունել
- բարձրացնել, վեր առնել
- առնել, կրել, բարձրացնել
- ստանալ, ընդունել
- հետ առնել, հետ վերցնել
- տանել
- ստանձնել, հանձն առնել, վրա առնել
- փոխառնել
- գրավել, տիրանալ, տիրել, սեփականել, սեփականացնել, նվաճել, հափշտակել, բռնագրավել
- տե՛ս ընկալել
- տե՛ս հանդուրժել
- հանել, վրա առնել
- առնել, բերել, հիշել
- ընդօրինակել, փոխառել, յուրացնել
- տե՛ս խլել
- տե՛ս յուրացնել
- ընդունել
- տե՛ս ստանալ
- տե՛ս վարձել
- տե՛ս բռնել
Արտահայտություններ
խմբագրել| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։