ազգ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [ɑzɡ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ ազգ
Ստուգաբանություն
խմբագրելԱզգ արմատը փոխառված է պահլավերեն` azg ճյուղ բառից, որ ծագում է հնդեվրոպական նախալեզվի azgho ճյուղ ձևից, որի ժառանգներն են հունարեն՝ ὄσχος, ὄσχη, ωσχη ճյուղ, ծիլ, ընձյուղ, պահլավերեն բառի շարունակությունն է պարսկերեն՝ ٱذغ āzaγ կամ azaγ, ٱذخ āzax բառը։
Գոյական
- մարդկանց պատմականորեն առաջացած հանրություն, որը բնորոշվում է լեզվի, տարածքի, տնտեսական կյանքի և մշակույթի մեջ դրսևորվող, հոգեկան կերտվածքի ընդհանրությամբ ◆ Բորբոքվում է կռիվ ու վեճ հին հարևան ազգերի մեջ։ Հովհաննես Թումանյան
- տերություն, պետություն ◆ Ազգերի լիգա։
- ժողովուրդ
- (հին) տոհմ, ցեղ ◆ Դերոնց ազգը (ասկը) ուսումնասեր ա։ (Ձեռագիր)
- (հին) սերունդներ
- Արարատյան, Ղարաբաղ, Խոտուրջուր՝ ազգական ◆ Համբարձում բեյը երբեմն գյուղ էր գնում՝ տաքացրած թան ուտելու իր ազգի տանը։ (Ակսել Բակունց) ◆ Մենք իրար ազգ ենք։ (Մ․Հաճյան)
- (ժղ․) գերդաստան ◆ Նրանց (կյորեսեցիների) լեզվով ազգ նշանակում էր տոհմ, գերդաստան, տուն, որի բոլոր անդամներն իրար հետ կապված են արյան կապով։ (Ակսել Բակունց)
- (խսկց․) ազգանուն ◆ Ազգը չեմ հիշում, բայց անունը կարծես Աշխեն է։ (Նար-Դոս)
- (բսբ․) տեսակ
- (կենդբ․) պատմականորեն առաջացած խմբակցություններ՝ տեսակներ, որոնք նման են իրենց էական ու կայուն հատկություններով
- ազգություն ◆ Նրանք ազգով հայ էին։ (Րաֆֆի)
Հոմանիշներ
խմբագրել- ազգություն, ազգատոհմ (բնստ․), ցեղ (արևմտհ․), էթնոս, ժողովուրդ
- լեզու (փխբ․)
- ցեղ, տոհմ, զարմ, սերունդ, ազն (հնց․)
- ազգատոհմ, ազգուտակ, (հնց․) ածու, ճետ, տուն (հզվդ․)
- գերդաստան, ընտանիք, նահապետական ընտանիք, օջախ (ժղ․), ընտանեկան համայնք
- ազգանուն
Արտահայտություններ
խմբագրել- ազգ ու ազինք -
- ժողովուրդներ, ազգեր
- բարեկամներ, ազգականներ, հարազատներ
- ազգ ու բարեկամ - ազգականներ և բարեկամներ
- ազգ ու տակ - ամբողջ ազգականությունը, ազգատոհմ ◆ Ազգ ու տակով հերը մշական էր, օղորմի իր հոքուն։ (Խաթաբալա)
- ազգ-ազգական - ամբողջ ազգականությունը, ազգատոհմ
- ազգ ու երամ - ամբողջ ազգականությունը, ազգատոհմ
- ազգ ու խունկ - ամբողջ ազգականությունը, ազգատոհմ ◆ Մեր ազգեն-խնկեն մեկ ղոչաղ կըլնի։ ՍԾ
- ազգ ու ծուպ - ամբողջ ազգականությունը, ազգատոհմ ◆ Մի օր էլ քեզ կբռնեն, բալա ջան, ազգ ու ծուպով կխայտառակվենք արար աշխարհի միջում։ Սերո Խանզադյան
| Ի արտաքին հոլովում | ||
| Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
| Ուղղ. | ազգ(ը) | ազգեր(ը) |
| Սեռ. | ազգի | ազգերի |
| Տր. | ազգի(ն) | ազգերի(ն) |
| Հայց. | ազգ(ը) | ազգեր(ը) |
| Բաց. | ազգից | ազգերից |
| Գործ. | ազգով | ազգերով |
| Ներգ. | ազգում | ազգերում |
Թարգմանություններ
խմբագրել| ազգ | |
| |
| ազգություն | |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Մ․Մ․ Ռոզենտալի, Փիլիսոփայական բառարան (Հայաստան), Երևան, 1975 — 468 էջ։