թափվել
Ստուգաբանություն խմբագրել
Բայ
- թափել բայի կրավորականը ◆ Շների ոհմակը կրծում էր գետնի վրա թափված ոսկորները։ (Շիրվանզադե) ◆ Բերդի դռան աշտարակից թափվեց դուռը ջախջախել ճգնող զորքի վրա կպրաձյութի կրակվող հեղեղ, որ շատերին տեղն ու տեղը այրեց։ (Մուրացան)
- հավաքվել, խմբվել, խռնվել, խմբվել ◆ Ցայտաղբյուրների ջրի կարճ ցայտերը ծածանվում էին արեգակի տակ ու խոխոջալով թափվում քարակոփ գուբերի մեջ։ (Վիգեն Խեչումյան) ◆ Ախ, այդ վայր թափվող դեղին տերևները սիրտս են գրավում անտրտունջ ողբով։ Հովհաննես Հովհաննիսյան
- հոսել, բխել
- տեղալ ◆ Դեռ կարմիր են վարդերը, երբ թափվում է առաջին ձյունը։ (Ակսել Բակունց), ◆ Ավետը… ուշադրություն չդարձնելով տաղտկալիորեն թափվող անձրևին, իրեն գցեց անտառ։ Սերո Խանզադյան
- պառկել, մեկնվել, փռվել ◆ Ամբողջ օրերով թափված էին ծղոտե ներքնակներին։
- սփռվել, ցրվել, տարածվել ◆ Մազերը թափվել էին հաստլիկ ուսերի վրա։ (Շիրվանզադե) ◆ Նա ձեռքը տարավ դեպի գլուխը, ետ քաշեց ճակատի վրա թափված գանգուրները։ (Րաֆֆի)
- (փխբ․) խռնվել, լցվել, հավաքվել ◆ Թափվել են մարդիկ խմբերով անձրևոտ մայթերի վրա։ Եղիշե Չարենց
- կործանվել, փլվել ◆ Թափվեցին շենքերն հնօրյա։ Եղիշե Չարենց ◆ Սասնա քաղաք բովանդակ, բոլորը մեծ ու պստիկ թափվել էին փողոց այդ օրը։ (Մկրտիչ Խերանյան)
- (փխբ․) խուռն բազմությամբ մտնել, ներխուժել, հարձակվել, գրոհել ◆ Եվ ահա հանկարծ Արտաշատու կողմից որոտընդոստ աղաղակներով արաբացոց վրա թափվեցին հայոց զորքերը։ (Մուրացան) ◆ Զինվորները արագ թափվեցին Սահակի վրա և թևերը կապելով հրեցին շարքի մեջ։ Դերենիկ Դեմիրճյան
- (փխբ․) մեծ քանակով հասնել՝ գալ ◆ Լուրերը թափվում են շտապով։ Եղիշե Չարենց
- (փխբ․) իրար ետևից ասվել
- դուրս հոսել, հոսել ◆ Սկսվեց մի հորդառատ արցունք, որ թափվում էր ուղղակի սրտիցս։ (Ավետիք Իսահակյան)
- իրար հետ կամ իրար ետևից բարձրից վար նետվել ◆ Հանեցին փետուրները և աղջկերք դառանլով թափվեցին ջուրը։ (Ղազարոս Աղայան) ◆ Ելան պարիսպն ի վեր և թափվեցին պարիսպն ի վար։ Սերո Խանզադյան
- (փխբ․) ընկնել, ցոլանալ (լույսի մասին) ◆ Լապտերի աղոտ լույսը ուղիղ թափվում էր նրա գունատ երեսի վրա։ (Րաֆֆի)
- Ղարաբաղ՝ ազատվել որևէ վատ բանից (հիվանդությունից, նեղությունից և այլն)
- Սեբաստիա, Խարբերդ՝ ցրտից ընդարմանալ՝ ձեռքն ու ոտքը փայտ կտրել՝ սառչել
- Խարբերդ՝ գունատվել
- Խարբերդ՝ գինովությունն անցնել, սթափվել
- (խոհր․) ջերմամշակմանև այլ մթերքի թափվելը
Հոմանիշներ խմբագրել
- հորդել, վայթել (հնց․), վայրել, ոթել, զեղել, ստորահոսել, շռռալ (ժղ․), շրթի տալ (գվռ.), կուտ անել, դուրս թափվել
- տե՛ս հոսել
- տե՛ս ընկնել
- մազտել, կնտանալ, վեր գալ (ժղ․)
- տե՛ս հավաքվել, խռնվել
- տե՛ս հարձակվել
- տե՛ս մտնել
Արտահայտություններ խմբագրել
- վրան-գլուխը թափվել - Սեբաստիա՝ հագուստը խիստ պատառոտված լինել
- քիթն ու բերանը թափվել - Սեբաստիա՝ վերքերով ծածկված լինել, վերքեր դուրս եկած լինել
Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ | |
|
Աղբյուրներ խմբագրել
- Սերգեյ Ավագյան, Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան, Երևան, «ԴԱԼԼ», 2009 — 240 էջ։