վատ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [vɑt]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ վատ
վանկեր՝ վատ
Ստուգաբանություն
խմբագրելՓոխառություն իրանական աղբյուրից. հմմտ. միջին պարսկերեն vat, պարսկերեն bad:
Ածական
- բնավորության՝ հոգեբանության բացասական հատկություններ ունեցող ◆ Վատ մարդ։
- հոռի՝ բացասական հատկություններով՝ հատկանիշներով՝ բնութագրվող, վատորակ, ցածրորակ ◆ Վատ ձեռագիր՝ ճաշ՝ արտադրանք։
- իր գործն անհմուտ, իր գործի մեջ ոչ գիտակ՝ ոչ շնորհալի ◆ Վատ դերասան՝ գրող՝ մեխանիկ։
- ոչ խրախուսելի, շրջապատի համար ոչ ախորժելի, պարսավելի ◆ Վատ վերաբերմունք՝ վարվելակերպ՝ շարժուձև։
- իրեն չարդարացնող, իր նպատակին չհասնող, թույլ, անբավարար ◆ Վատ ապացույց՝ փաստարկ։
- բարոյական տեսակետից դատապարտելի՝ պարսավելի ◆ Վատ վարք՝ համբավ՝ օրինակ։
- տանջող, ճնշող, մռայլ ◆ Վատ տրամադրություն։
- ծանր՝ լուրջ վիճակում գտնվող, ծանր ◆ Վատ հիվանդություն՝ վիճակ։
- չարագուշակ ◆ Սիրտը մի վատ բան է գուշակում։ Հովհաննես Թումանյան
- թշնամական, ոչ բարեկամական ◆ Վատ հարաբերություններ։
- անբարենպաստ վիճակում գտնվող, անբարեհաջող ◆ Գործերի վատ ընթացք։
- խառն, մռայլ (եղանակի՝ օդի՝ կլիմայի մասին) ◆ Վատ եղանակ։
- աննպաստ, բացասական ◆ Նրան այնքան վատ բաներ էին պատմել Լևոնի մասին։ (Նաիրի Զարյան)
- անախորժ, անդուր, գարշելի ◆ Սաքանի միտն ընկավ, թե ինչքան վատ հոտում Էր իր կնոջ բերանը։ (Ակսել Բակունց)
- ստոր, անարգ ◆ Դավաճանեց յուր երդումը և խաբեց… վատ մարդ։ (Րաֆֆի)
- կասկածելի վարքի տեր, ոչ բարոյական ◆ Վատ տղաներով է շրջապատել իրեն։
- աննախանձելի, անմխիթարական, ոչ մխիթարական, թշվառ ◆ Գյուղացու դրությունը, հիրավի, շատ վատ է: (Նար-Դոս)
- անբավարար, ոչ հարկ եղածին պես, ոչ անհրաժեշտ ձևով՝ եղանակով, ոչ գոհացուցիչ ◆ Առանձին կոլտնտեսություններում վատ են նախապատրաստվում գարնանացանին։
- ոչ սուր, բութ, թույլ (զգայարանների և զգացումների մասին) ◆ Աչքերը վատ են։ ◆ Վատ լսել՝ տեսնել։ ◆ Վատ լսողություն։
- երկչոտ, վեհերոտ, վախկոտ ◆ Իսկ երբ կռիվն առնի դադար, հայտնի լինին քաջն ու վատ: Հովհաննես Թումանյան
- սովորողների առաջադիմության գնահատական՝ անբավարար, թույլ, նշանակությամբ
- վատություն ◆ Ի՞նչ է արել շահը ձեզ վատ: (ԼԹ)
- վախկոտ՝ երկչոտ մարդ ◆ Վատե՛ր, որ ճիշտ վտանգի ժամուն կփախչին։ (Գրիգոր Զոհրապ)
- անարգ՝ ստոր մարդ ◆ Վատին մեկն է։
Հոմանիշներ
խմբագրել- գոշ, հոռի, անպետք, անպիտան, վատշվեր, (հզվդ․)՝ զոշ, քրեիքուր, օսալ (գվռ․)
- վատորակ, ցածրորակ, անորակ, որակազուրկ, անպետք, խոտան
- վատթար
- տե՛ս չար
- պարսավելի, նախատելի, հանդիմանելի, կշտամբելի, պախարակելի, անարգելի, (հնց․) ՝ եպերելի այպանելի, ստգտանելի, դսրովելի
- անբավարար, երկու (գնահատական)
- տե՛ս թույլ
- տե՛ս մռայլ
- տե՛ս թշնամական
- տե՛ս անբարեհաջող
- տե՛ս աննպաստ
- տե՛ս անհաճո
- տե՛ս անշուք
- տե՛ս անընդունակ
- տե՛ս անարգ
- տե՛ս անմխիթար, թշվառ
- տե՛ս երկչոտ
Բացատրություն
- (ճրտրպ․) (շին․) տաճարային համալիր, պաշտամունքային կառույց Թայլանդում
Արտահայտություններ
խմբագրել- վատ ազդել
- անախորժ՝ տհաճ զգացողություն առաջացնել, տհաճություն պատճառել
- վատ՝ բացասական ազդեցություն գործել
- վատ աչքով նայել - անբարյացակամորեն վերաբերվել
- վատ աստղի տակ ծնվել՝ ծնված լինել - անհաջո ղակ անբախտ լիներ
- վատ դառնալ - իրեն վատ զգալ, անախորժ կամ հիվանդագի վիճակում լինել
- վատ զգալ
- հիվանդ, տկար լինել
- անհարմար զգալ, ամոթալի վիճակում գտնվել
- անախորժ տհաճ զգացում ունենալ
- վատ լինել
- տկար հիվանդ լինել
- անախորժ զգացում ունենալ
- գրգռվել
- լավ հետևանք չունենալ, անախորժ հետևանք ունենար
- վատ խոսել
- չարախոսեր
- անբարենպաստ բաներ ասել մեկի հասցեին
- վատ հոտ գալ՝ փչել - անախորժ հետեվանք իրադարձություն սպասվել
- վատ ճանապարհ
- գժվարանցանելի ճանապաբհ
- վտանգներով լի ճանապարհ
- մոլար սխալ կորստաբեր ընթացք
- վատ սովորել
- վատ առաջադիմություն ունենալ
- երես առնել, շփանար
- ոևէ բանի ընտելացած լինելով կամ որևէ բանից ախորժելով միշտ նույնին ձգտեր
- վատ տեղ մթնել - տե՛ս օրը վատ տեղ մթներ
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Ս․ Գասարջյան, Ճարտարապետական և շինարարական տերմինների ռուս-հայերեն և հայ-ռուսերեն բացատրական բառարան, Երևան, 2007 — 572 էջ։