Հայերեն

ՄՀԱ՝ [li]

Դասական ուղղագրութեամբ՝ լի

Ստուգաբանություն խմբագրել

Բնիկ հնդեվրոպական՝ *pel-՝ *pelə-, *plē- «լցնել» արմատից՝ լի < plētos- կամ plēios-, լնում < plēnumi-, լիր < *plēro-․ հմմտ․ հին հնդկերեն prnati «լցվել», ալբաներեն plot «լի», լատիներեն pleō «լցնել», հին իռլանդերեն līnim «լցնում են», գոթերեն fulls, լիտվերեն pilnas, հին սլավոներեն plъnъ «լի, լեցուն»։

Ածական

որևէ բանով լցված, լիքը ◆ Կաթով լի բաժակ։
իր մեջ սահմանային՝ հնարավոր քանակություն՝ բազմություն տեղավորած՝ ընդունած՝ պարունակող ◆ Հանդիսատեսներով լի դահլիճը թնդում Էր ծափերից։
շատ, մեծ քանակությամբ մի բան ունեցող՝ պարունակող ◆ Գրասենյակը լի էր այցելուներով։
առատ, հարուստ ◆ Մրգերով լի պարտեզ։
(փխբ․) որևէ բանով տոգորված՝ համակված՝ պատված ◆ Քաջությամբ՝ ավյունով լի երիտասարդ։
տե՛ս լիակատար
տե՛ս լի օր

Հոմանիշներ խմբագրել

լեցուն, լիքը, լեփ-լեցուն, լեցուկ (արևմտհ․), զեղուն, լիածին, գլխուն, ակաղձուն, դարիվ-դարիվ
շատ, բազում, բազմաթիվ, բյուր, բազմաքանակ, բյուրավոր, մեծաթիվ, մեծաքանակ, մեծ, հոլով (հնց․), հոլովաքանակ, հոլովակ, հոլովակի, հոլովաթիվ, հոգնաքանակ, հոգնաթիվ, բազմաբյուր
առատ, լիքը, շատ, անբավ, լեցուն, լիուլի, լիալիր, լեփ լեցուն, անպակաս, հոծ, հորդ, բորբ, հորդառատ, խիտ, խուռն, զեղուն, առատաբեր, ճոխ, հարուստ, փարթամ, պերճ, հորդաբուխ, առատաբուխ (հնց․) ակաղձուն, ակաղձ, հարստալիր (հզվդ․) մլլածու, մուխր (բրբ․)
լիակատար, ամբողջական, լրիվ, (հզվդ․)՝ ծայրալիր, ծայրալից, բոլորամասն (հնց․)
(փիլ․) չինական փիլիսոփայության մեջ հասկացություն, որը նշանակում է օրենք, սկզբունք, բարձրագույն օրենք, բնության օրենք, իդեալ, ճշմարտություն, ձև, իրերի կարգ և այլն

Արտահայտություններ խմբագրել

|}

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ full of, to be full of, full, filled, fraught with գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ полный (ru) ‎(polnyj), наполненный (ru) ‎(napolnennyj), обильный (ru) ‎(obilʹnyj), изобильный (ru) ‎(izobilʹnyj), пышный (ru) ‎(pyšnyj), в изобилии (ru) ‎(v izobilii), в довольстве (ru) ‎(v dovolʹstve) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Բաղադրյալ բառեր
լիաբախտ լիաբախտիկ լիաբակ լիաբաշխ լիաբար լիաբաստիկ լիաբեռ լիաբեռնել լիաբեռնվել լիաբեռնություն լիաբեռնում լիաբեր լիաբերան լիաբերրի լիաբերք լիաբուխ լիաբուռ լիաբուռն լիագին լիագութ լիագումար լիազեղ լիազեղուն լիազոր լիազորագիր լիազորագրական լիազորագրել լիազորագրվել լիազորագրում լիազորական լիազորել լիազորվել լիազորություն լիազորում լիաթերթ լիաթիվ լիաթշիկ լիաթոք լիաթույն լիաթուշ լիալանջ լիալեցուն լիալիճ լիալիր լիալից լիալույս լիալուսին լիալուսնակ լիալուսնյակ լիախինդ լիախորհուրդ լիախորտիկ լիածաղիկ լիածիր լիածոց լիակազմ լիակատար լիակատարություն լիակզակ լիակթել լիակթվել լիակթում լիակիթ լիակյանք լիակշիռ լիակշռել լիակշռվել լիակշռություն լիակշռում լիակուրծ լիակուրծք լիահագ լիահագագ լիահայաց լիահանճար լիահաս լիահասակ լիահասկ լիահավատ լիահավաք լիահարմար լիահյութ լիահնչյուն լիահնչություն լիահնչուն լիահնչունություն լիահոգի լիահոժար լիահոժարություն լիահոս լիահոսել լիահոսում լիահորդ լիահորիզոն լիահույզ լիահույս լիահունչ լիաձայն լիաձայնապես լիաձայնավոր լիաձայնավորություն լիաձայնորեն լիաձայնություն լիաձեռ լիաձեռն լիաձեռնություն լիաձիր լիաղմուկ լիաճոխ լիաճրագ լիամասն լիամասնաբար լիամասնորեն լիամետրաժ լիամփոփ լիան լիանալ լիանոս լիաշեշտ լիաշոգի լիաշող լիաշունչ լիաշուրթն լիաչք լիապատար լիապարգև լիապես լիապտուղ լիառագաստ լիառատ լիառատորեն լիառատություն լիասեր լիասթափ լիասիրտ լիավարտ լիավյուն լիավստահ լիատարափ լիատերև լիարար լիարժեք լիարժեքաբար լիարժեքանալ լիարժեքացնել լիարժեքացվել լիարժեքացում լիարժեքորեն լիարժեքություն լիարծաթ լիարծարծ լիարձակ լիարյուն լիարյունաբար լիարյունորեն լիարյունություն լիացասում լիացնել լիացվել լիացում լիաուժ լիություն լիուժ լիուլի լիք լիքը լիքն լիք-լիք լիք-լցնել լիքություն լիօրյա նենգալի պտղալի դառնալի թյունալի արկածալի հացալից ջրալից թերալից թարախալից խոտալից թշնամանալից ժանգալից բովանդակալից ծայրալիր բռնալիր

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ li գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ ли (ru) ‎(li) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Աղբյուրներ խմբագրել

Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

Գ․ Դավթյան, Փիլիսոփայական բառարան (Անկյունաքար), Երևան, 2015 — 396 էջ։
Մ․Մ․ Ռոզենտալի, Փիլիսոփայական բառարան (Հայաստան), Երևան, 1975 — 468 էջ։